رانندگی در خیابان های شهر

دستش را از روی بوق برنمی دارد. زیر لب شروع می کند به اعتراض کردن. البته بعد از چند لحظه غرغر کردن، اعتراضش تبدیل می شود به داد و فریاد، آن هم در حالتی که تا کمر از پنجره اتومبیلش بیرون آمده. «برو دیگه، مگه نمی بینی چه ترافیکی شده؟ رانندگی بلد نیستی مجبوری بیای تو خیابون؟»

راننده اتومبیل جلویی کاملا هل شده. چند بار استارت زده ولی تا خواسته حرکت کند، ماشین خاموش می شود. مربی که در کنارش نشسته مدام می گوید: «توجهی نکن و با آرامش دوباره استارت بزن.»

شاید شما هم از این صحنه ها زیاد در محله تان دیده باشید. حدود شش سال است که برخی آموزشگاه ها تعلیم رانندگی مجوز گرفتن آزمون و تأیید صلاحیت از کارآموزان خود را پیدا کرده اند. قبلا روال این بود که فرد برای گرفتن گواهینامه رانندگی اش در تهران باید به یکی دو مرکز راهنمایی و رانندگی که مشهورترین آنها شهرک آزمایش است مراجعه می کرد ولی حالا وضع فرق کرده، به همین دلیل تعداد مراجعه کنندگان به این آموزشگاه ها به نحو چشمگیری افزایش یافته چون نحوه اخذ گواهینامه از این مراکز خیلی راحت تر است و البته «جیب عالی» هم می خواهد.

● خیابان آموزشگاه نیست

یکی از کسانی که با مسئله آموزش رانندگی در خیابان، مشکل زیادی دارد، می گوید: «چه گناهی کردیم که محیط پر ازدحام ما دو، سه سالی است به صحنه آموزش هم تبدیل شده. حالا هم ترافیک داریم، هر دردسر. کسانی که این طرح را ارائه می کردند، باید امکانات جانبی هم برایش درنظر می گرفتند.

فضایی را به این کار اختصاص دهند تا وقتی که این دوستان رانندگی یاد گرفتند به خیابان بیایند.

او ادامه می دهد «خدا نکند پشت یکی از آنها گیر کنی، آن وقت است که این قضیه برایتان غیرقابل تحمل می شود. برای رفع این معضل، نامه نگاری هایی هم با مسئولان اداره راهنمایی و رانندگی و دستگاه های مرتبط دیگر صورت داده ایم، اما همچنان در بر همان پاشنه می چرخد.»

او ادامه می دهد: «در بعضی از خیابان ها آن قدر ترافیک سنگین شده که رانندگان قدیمی هم نمی توانند درست رانندگی کنند چه رسد به کارآموزان جدید.»

● راننده های قدیمی چگونه یاد می گرفتند

شاید نخستین نگاه مدیر یکی از این آموزشگاه ها بهترین گزینه برای یافتن جواب سؤالات ما باشد. «مهدی فائی» مدیر آموزشگاه رانندگی جنت است. او در این باره می گوید: «از ساکنینی که معترض هستند بپرسید خودشان بیست سال پیش رانندگی را کجا آموخته اند. آیا کسی به طور مادرزادی راننده می شود. معلوم است همه ما چه با ماشین آموزشگاه، چه با اتومبیل پدر و برادرمان رانندگی را در همین خیابان ها یاد گرفتیم. بعد هم امتحان دادیم و قبول شدیم اما حالا متأسفانه گذشته را خیلی خوب و راحت فراموش کرده اند.»

او در ادامه به مالکیت خیابان ها اشاره کرده و می افزاید: «خیابان متعلق به همه مردم است. هنرجو هم یک شهروند است و حق دارد که از خیابان استفاده کند. برای شروع به کار هم باید در جای خلوت رانندگی کند که بعضی جاها بهترین محل هستند.»

هم اکنون هزینه یک دوره کلاس که پنج جلسه تئوری (آیین نامه و فنی) و ده جلسه عملی (رانندگی) را در بر دارد، حدود یکصد هزار تومان است. این قیمت در سراسر شهر تهران ثابت است، چون آموزشگاه ها زیر نظر دایره ای به نام کانون آموزش رانندگی فعالیت می کنند.

بحث آموزش رانندگی در شهر باعث شد تا به سراغ آموزشگاه های رانندگی مختلف برویم و نظر مسئولان را در این خصوص جویا شویم.

محمد ظروف چی مسئول آموزشگاه رانندگی امین (ولیعصر«عج») درخصوص اینکه چرا آموزش رانندگی سرسری گرفته می شود، می گوید: «در آزمون گواهینامه کاملا سخت گیری می شود و تا موقعی که شخصی کاملا آمادگی نداشته باشد تحت هیچ شرایطی مربی و آموزشگاه شخص را معرفی نمی کنند و در صورت معرفی افسر آزمون عملی شهر، کاملا قوانین و دستورالعمل های مربوط به آزمون را سخت گیرانه اعمال می کنند.»

ظروف چی از اینکه هنرجوها به شهرک آزمایش مراجعه نمی کنند و در خود آموزشگاه امتحان می دهند، عنوان کرد: «از هر نظر قابل تقدیر است، زمان تلف شده در شهرک، تردد به منطقه از همه نقاط شهر تهران و... از معضلات این امر بود که خوشبختانه این مسائل برطرف شده است.»

وی در رابطه با بهتر اجرا شدن این طرح تأکید می کند: «رسیدگی بیشتر به مسائل و مشکلات مربیان به دلیل اینکه ارتباط مستقیم با وضعیت ترافیکی، رانندگی و جواز و آموزش دارد.»

به سراغ آموزشگاه دیگری در تجریش به نام آموزشگاه رانندگی مهر شمیران رفتیم تا برخی از مشکلات آموزش رانندگی را از زبان مسئول این آموزشگاه نیز جویا شویم.

سارا هاشمی نژاد مسئول این آموزشگاه رانندگی نیز در خصوص آموزش رانندگی می گوید: «آموزش رانندگی به هنرجو همان چیزهایی است که در کلاس و عمل به آنها یاد داده می شود. رانندگی مهارت می خواهد. ما سعی می کنیم به هنرجو بفهمانیم که رانندگی دشوار نیست بلکه مشکل و سختی کار در این است که هنرجو پشت فرمان ننشسته و رانندگی نکرده.»

او در ادامه می افزاید: «در آموزش رانندگی به هیچ عنوان امتحان عملی یا غیره سرسری گرفته نمی شود. اگر اینطور باشد تمام امتحان هایی که از هنرجو گرفته می شود و مهارت هایی که به او داده می شود، همه مشکل دارد و حتی خود ما هم به صورت آموزش و تست های فراوان راننده شده ایم. پس باید نتیجه بگیریم که سرسری انگاشتن امتحان رانندگی را در چه چیزی می بینیم.»

امیرشمس یکی از هنرجویانی است که در آموزشگاه ولیعصر، رانندگی را یاد گرفته است. او در خصوص مشکل رانندگی در حال حاضر می گوید: «بسیاری از مسئولان آموزشگاه ها اخلاق خوبی ندارند و همین باعث می شود هنرجو هم حساب ببرد و هم از طرفی نتواند راننده خوبی شود، مشکل دوم هم این است که ۹۰ درصد مسئولان آموزشگاه ها با رد کردن بچه ها در مرحله اول و دوم و با گرفتن پول اضافی آموزشگاه ها را می گردانند و این روش اصلا درست نیست و هنرجو به جای پیشرفت پسرفت می کند.»

فاطمه معتبرزاده نیز یکی دیگر از هنرجویانی است که به آموزشگاه ستاره در اکباتان برای آموزش رانندگی می رود و می گوید:

آموزش رانندگی در حال حاضر محدود شده به آموزش پارک کردن خودرو و بسیاری از افسرهایی که امتحان می گیرند فقط محدود به پارک کردن خودرو است. ماشینی را پارک می کنند و بعد می گویند این ماشین را دوبل کن. برای کسی که هنوز افسر چیزی به او یاد نداده در مرحله اول بسیار مشکل است. از هنرجو امتحان مهارت رانندگی گرفته نمی شود و این باعث می شود که هنرجو در مواجهه با کوچکترین موانع، تصادف کند.»

اکبر صداقت هنرجوی دیگر مشکلات خود را این چنین ابراز می کند: «مربی کنار هنرجوی در حال رانندگی، مشغول استراحت است به هرکسی که این مطلب را می خواند می خواهم بگویم این کار درست است که هنرجو رانندگی کند و مربی در حال آموزش به جای آموزش استراحت کند؟ این مشکل بزرگ من هنرجو است که امیدوارم رسیدگی شود.»

● خودروهایی که راننده می خواهد

وقتی که کارخانه های تولیدکننده اتومبیل تولیدات خود را افزایش دادند یک مسأله بیشتر از همیشه خودنمایی کرد. اگر راننده ای نباشد، این تولیدات به چه دردی می خورند؟ جایگاه صادرات هم که در صنعت خودروسازی تعریف نداشت. پس یک چاره فروش بیشتر خودرو، در این است که شرایط برای اخذ گواهینامه آن هم به صورت آسان فراهم شود.

به هر حال پس از سال ها امکان این فراهم شد که شهروندان راحت تر از قبل و بدون احتیاج به سفرهای دور درون شهری به یکی از آموزشگاه های مجاز مراجعه کنند و راننده شوند. حتی بسیاری از کسانی که سال ها از سن گواهینامه گرفتن آنها گذشته بود در میان این سیل متقاضی حضور داشته و دارند. این سیستم رفته رفته جای خود را در میان شهروندان باز کرده ولی یک نکته نباید فراموش شود. شرکت های خودروسازی که سهم مستقیمی در افزودن خودرو به کالبد کلان شهرها دارند باید در حل معضل ترافیک همگام و همراه با مدیران شهری باشند. همه به یاد داریم که تا همین ده سال پیش وضع تهران خیلی بهتر از این بود اما شاید تا ده سال بعد همه مجبور باشیم فاصله خانه تا محل کار را پیاده طی کنیم.