نحوه ترمز گرفتن صحیح
نویسنده : محمد پارسایی | زمان انتشار : 09 شهریور 1400 ساعت 15:37
ترمزگیری صحیح و کنترل روی شتاب کاهنده و افزاینده خودرو یکی از مهارت های مهم در رانندگی حرفه ای است،در نوشتار ذیل نگاهی به کلیات و اصول ترمزگیری حرفه ای می اندازیم :
مطالب مرتبط : ترمزگیری صحیح در مسابقات رانندگی
نرم و سريع ترمز بگيريد
بارها و بارها در خصوص جنبه هاي مختلف رانندگي با عبارت " نرم و سريع " روبرو شده ايد.در مورد شتابگيري منفي ( ترمزگيري ) نيز اين اصل ساده و صد البته كليدي صادق است . عكس العمل سريع و نرم در زمان ترمز گيري شما را به رانندگي حرفه اي نزديكتر مي كند . در حوزه افزايش رفلكس هاي بدني شما در هنگام مواجهه با مشكلات بزودي نكاتي را به حضورتان معرفي خواهيم كرد كه زمان عكس العمل شما كمتر شود اما در اين مطلب تمركز ما برروي كيفيت ترمزگيري خواهد بود . نرم ترمز كردن دقيقا مانند فشردن پدال گاز مي باشد .اين پدال ها كليد ON/OFF نيستند كه به يكباره آنها را تا انتها بفشاريم.مي بايستي پدال ها را ابر پرآبي تصور كنيد كه مي خواهيد آب داخل آنرا به آهستگي خالي كنيد.فشار را نرم و سريع و تدريجي افزايش دهيد.
یکی از مواردی که در آموزشگاه های رانندگی به اشتباه در اختیار نو آموزان قرار داده می شود , گرفتن کلاچ در حین ترمز گیری است . اینگومه ترمز گیری باعث خروج ترمزی بنام “ترمز موتور" از روند کاهش سرعت است که عملا کیفیت شتابگیری منفی را کاهش خواهد داد .
كدام ترمز ؟
يك اصل ساده "اجازه ندهيد تاير ها قفل شوند " . يك تصور اشتباه در اذهان عمومي شكل گرفته است كه گمان مي كنند خودروهايي كه مجهز به سيستم ABS هستند،ترمز هاي بهتري دارند . اما حقيقت كمي با اين تفكر فاصله دارد .اين سامانه صرفا جهت جلوگيري از قفل شدن تاير ها روي سطح حركت است و تنها در اين زمان فعال مي شود. هيچ راننده حرفه اي در طول مسابقات از اين سيستم استفاده نمي كند كه در ادامه به دليل آن خواهيم پرداخت .
ابتدا نگاهي به تصوير ذيل بياندازيد :
حالت اول : ترمزگیری آستانه ای (Threshold Braking ) :
این روش بهترین شیوه ترمزگیری روی آسفالت بوده و مخصوص حرفه ای هاست . ترمزی است که میزان فشار بازدارنده به حدی است که چرخ ها تا آستانه قفل شدن , پیش روند .نگاهی به نموادر ذیل در خصوص تاثیر ترمز گیری بیاندازید .
این نمودار برای خوانندگانی است که علمی تر رانندگی را دنبال می کنند , به سادگی نشان می دهد که زمانی که تایرها تا 20% دچار لغزش می شوند , بیشترین تاثیر ترمز شکل خواهد گرفت . عملا این همان دلیلی است که رانندگان حرفه ای از سیستم ABS استفاده نمی کنند . این سامانه قبل از لحظه شروع لغزش فعال می شود .
نکته دیگری که از این نمودار استخراج می شود , تفاوت 30 درصدی راننده حرفه ای و آماتور در هنگام ترمزگیری است .
حالت دوم : سیستم ترمز با ABS فعال :
فکر می کنم به اندازه کافی به این سامانه در " خودرو امروز " اشاره شده بازنویسی آنها صرفا تکرار مکررات است . در اين حالت نيز همان راننده آماتور پشت خودرو نشسته است و تنها مزيت او جيب كمي پر پول تر و تملك يك خودروي داراي سيستم ضد قفل ( ABS ) است .همين .ولي بازهم پول و تكنولوژي معجزه کرده و جان هزاران نفر را نجات مي دهد .
حالت سوم : ترمزي كه اغلب رانندگان حتي با تجربه ها در شرايط اضطراري و مواجه شدن با خطر آنرا تجربه كرده اند .
رانندگانی که خودرو هایی قبل از فشار پلیس به خودروسازان داخلی برای نصب ABS خریداری کرده و اقبال خواندن چنین مطالبی در خصوص رانندگی حرفه ایی را نداشته اند .ترمزی که با قفل 100 درصدی تایر ها رخ می دهد .
حالت چهارم : Cadence Braking
حالتی است برای سطوح لغزنده و خودرو هایی که از سیستم ABS بهره نمی برند . به این ترتیب که شما به هر علتی از قبیل آشنا نبودن با خودرو , سطح حرکتی و یا سیستم ترمز , اقدام به فشردن پدال ترمز کرده و تایرها قفل می شوند . همان طور که پیش از این هم اشاره شد , در این زمان خودرو امکان فرمان پذیری نداشته و از مسیر خارج می شود . چاره کار در حفظ آرامش و دقت به پدال ترمز و فرمان است . با کاهش فشار پدال ترمز , چسبندگی را به تایرها بازگردانید که نشان آنرا به راحتی از رفتار فرمان می توانید درک کنید . ممکن است این عمل چندین بار تکرار شود که عملا یک ABS انسانی است.
خسارت را کاهش دهیم :
یکی از مزیت های رانندگی حرفه ای کاهش خسارت جانی و مالی است . می پرسید چرا ؟
1- کاهش مصرف تایر ها در ترمز گیری های شدید جریان همان مصرف مداد پاک کن در دوران تحصیل است . هرچه سریعتر و با شدت بیشتر پاک کنید تیکه های بزرگتری از پاک کن جدا شده و مصرف بالا می رود . آرام و موثر پاک کنید .
2- نرم ترمز کردن باعث کاهش خسارت به سیستم تعلیق و جلوبندی خواهد شد . ترمز های کوبشی ,خودرو و علی الخصوص سرنشینان را دچار آسیب می کند .
3- هنگامی که صحنه ای منجر به تصادف , در فاصله کوتاه پدید می آید , با ترمزگیری صحیح و عدم سرخوردن تایرها سرعت را به حداقل رسانده و سپس با فرمان دهی مناسب از صحنه حادثه بگریزید . باز هم تاکید می کنم , تایر های قفل شده فرمان ناپذیرند .
معرفی یک ترمزگیری حرفه ای
در دنیای موتور اسپرت , سرعت ,راز اول موفقیت است . تمامی تکنیک ها برای راندن سریع و ثبت کمترین زمان در طول یک مسیر یا پیست است که البته این روز ها در دنیای فرمولا قوانینی از قبیل مصرف تایر ها و سوخت گزارده می شود تا راهکارهایی برای خودرو ها و رانندگی های آینده را ترسیم کند .
شما هرچقدر دیرتر ترمز کنید و البته با سرعت مناسب وارد پیچ شده , زمان بهتری در طول یک پیچ را به ثبت می رسانید و صد البته , با در نظر گرفتن یک خروج بی عیب و نقص برای ادامه مسیر.یکی از تکنیک هایی که به این فرایند کمک شایانی می کند , ترمز آستانه ای و یا Trail Braking است .
این تکنیک در عین مبانی ساده , از پیچیدگی های عملی ظریفی برخوردار است که در صورت اجرای نادرست باعث بیش فرمانی ( یا همان Oversteer که به از دست رفتن چسپندگی تایر های عقب گفته می شود ) خواهد شد که در سرعت های بالا کمی کنترل مجدد خودرو را با مشکل روبرو کرده و برای رانندگان حرفه ای ای , از دست رفتن زمان را به دنبال خواهد داشت .
در این تکنیک شما کمی دیرتر از حالت عادی ترمز کرده و ترمز گیری را تا فاز ابتدایی پیچ و قبل از Apex ادامه خواهید داد , زمانی که به ایپکس رسیدید, پای خودرو را از روی ترمز به پدال گاز بلغزانید و به آهستگی گاز دهید ( در زمانی که فقط از پای راست خود برای ترمزگیری استفاده می کنید ) و پیچ را رد کنید . در مطالب بعدی در خصوص مسیر عبور از پیچ ها و زمان های گاز و ترمزگیری توضیحات تکمیل تری ارائه خواهیم کرد .
نقطه ترمزگیری و توقف خودرو
اگر قرار است با خودرو خود به بیرون رفته و تنها یک تمرین انجام دهید , آن تمرین ترمزگیری باخودرو در سرعت های مختلف و محاسبه فاصله ترمز گیری و توقف خودرو باشد نگاهی به جدول ذیل بیاندازید .
این نمودار مربوط به خودرو آریل اتوم است که ماه ها رکورددار ثبت بهترین زمان در برنامه تخت گاز است را نشان می دهد که قطعا دارای بهترین سیستم تعلیق و ترمزگیری حال حاضر صنعت خودروی خیابانی است.به راحتی از این نمودار میتوان فهمید که افزایش سرعت باعث رشد تصاعدی مسافت توقف خودرو است. هر راننده حرفه ای می بایستی خودرو خود را شناخته و بصورت اثربخشی از توانایی های آن استفاده کند .
زمان عکس العمل
هر چقدر سریع و حرفه ای هم که باشید,از لحظه مواجهه با صحنه ای برای ترمزگیری تا لحظه اقدام به کاهش سرعت ثانیه های طلایی را از دست می دهید . ثانیه هایی که در جاده و خیابان باعث تلفات جانی و مالی بسیاری خواهد شد .رانندگان حرفه ای با انجام تمرینات تمرکزی , حد فاصل زمان پردازش و عکس العمل را به حداقل می رسانند که برخی از آنها به شرح ذیل است:
1-زمان عکس العمل پای چپ راننده حرفه 2 دهم ثانیه و راننده آماتور 1.5 ثانیه
2-علامت های رایج و ناگهانی 25/1 ثانیه
3- ترمز های ناگهانی : 5/1 ثانیه
قبل از اينكه خواندن اين قسمت از مطلب را ادامه دهيد سوار بر خودرو خود شده و در يك فضاي مناسب و با توجه به عدم وجود خودرو در پشتتان،براي يكبار هم كه شده با پاي چپ خود اقدام به ترمزگيري نماييد .فقط اميدوارم خود و سرنشينانتان كمربند ايمني را بسته باشند.همان طور كه تجربه كرديد شدت و قدرت پاي چپ تمامي رانندگان آماتور براي كار با كلاچ تربيت شده است و هنگام مواجه شدن با ترمز كاملا وحشيانه به نظر ميايد .شايد با خود بپرسيد ذاتا علت استفاده از اين تكنيك چيست .
از شهر و رانندگي شهري كمي فاصله بگيريم و به سراغ دنياي حرفه ها برويم علي الخصوص رالي و مسابقات فرمولا .در تمامي طول اين مسابقات ، رانندگان صرفا از پاي چپ خود براي ترمزگيري استفاده مي كنند .همان كاري كه شما در كارتينگ انجام مي دهيد.اما چرا ؟
١- در مسابقات فرمولا ، با توجه به وجود تنها دو پدال ترمز و گاز و سرعت بالاي خودروهاي فرمول يك و اختلافات چند دهم ثانيه اي ، شما با تعويض مداوم پا روي پدال ترمز و گاز ثانيه هاي ارزشمندي را از دست خواهيد داد .
٢- كاهش آندر استير ( كم فرماني ) در پيچ ها
٣- كاهش هرزگردي لاستيك هاي جلو در خودرو هاي ديفرانسيل جلو كه اغلب در خروج از پيچ ها پديد مي آيد
منبع : امدادخودرو