ماده۲۶ـ هر کس بخواهد با هر نوع وسیله نقلیه موتوری زمینی رانندگی نماید باید گواهینامه متناسب رانندگی با آن وسیله نقلیه را دارا باشد با متخلفان برابر قوانین و مقررات رفتار می‌شود. ماده۲۷ـ انواع گواهینامه‌های رانندگی به شرح جدول پیوست شماره (۱) و توضیحات آن است، که با شرایط زیر از سوی راهنمایی و رانندگی صادر می‌شود:
الف ـ شرایط شرکت در آزمایش‌ها و صدور گواهینامه موتورسیکلت گازی یا موتور گازی گواهینامه الف ـ۱)
۱ـ حداقل سن ۱۵ سال تمام.
۲ـ ارائه گواهی سلامت جسمی و روانی از مراجع صلاحیت دار پزشکی.
۳ـ قبول شدن در آزمون‌های آیین‌نامه و مهارت عملی رانندگی با موتور گازی.
ب ـ شرایط شرکت در آزمایش‌ها و صدور گواهینامه موتورسیکلت‌های با حجم موتور تا ۲۵۰ سی‌سی (گواهینامه الف ـ۲)
۱ـ حداقل سن ۱۷ سال تمام.
۲ـ ارائه گواهی سلامت جسمی و روانی از مراجع صلاحیت دار پزشکی.
۳ـ قبول شدن در آزمون‌های آیین‌نامه و مهارت عملی رانندگی با موتورسیکلت مربوط.
پ ـ شرایط شرکت در آزمایش‌ها و صدور گواهینامه موتورسیکلت‌های با حجم موتور بالای ۲۵۰ سی‌سی و سه چرخ با وزن تا ۴۰۰ کیلوگرم (گواهینامه الف ـ۳)
۱ـ حداقل سن ۱۸ سال تمام.
۲ـ ارائه گواهی سلامت جسمی و روانی از مراجع صلاحیت دار پزشکی.
۳ـ دارا بودن گواهینامه موتورسیکلت تا ۲۰۰ سی‌سی حجم موتور (الف ـ۲) که حداقل یک سال تمام از تاریخ صدور آن گذشته باشد.
۴ـ قبول شدن در آزمون‌های آیین‌نامه و مهارت عملی رانندگی با وسیله نقلیه مربوط .
ت ـ شرایط شرکت در آزمایش‌ها و صدور گواهینامه (گواهینامه ب ـ۱)
۱ـ حداقل سن ۱۸ سال تمام.
۲ـ ارایه گواهی سلامت جسمی و روانی از مراجع صلاحیت دار پزشکی.
۳ـ قبول شدن در آزمون‌های آیین‌نامه و مهارت عملی رانندگی با وسیله نقلیه مربوط، این نوع گواهینامه برای درخواست کنندگان در اولین مرحله با اعتبار موقت یک ساله صادر می‌شود و در مدت یاد شده دارنده آن مکلف به رعایت محدودیت‌ها و شرایط ویژه‌ای می‌باشد که در صورت رعایت آنها و رعایت مقررات این آیین نامه و مرتکب نشدن تخلف، به گواهینامه رانندگی با اعتبار موضوع تبصره (۶) این ماده تبدیل خواهد شد. شرایط و ضوابط مربوط به رانندگی با گواهینامه موقت و نحوه تبدیل آن، به موجب دستورالعملی است که به پیشنهاد راهنمایی و رانندگی و تصویب وزیر کشور، مشخص و اعلام می‌گردد.
ث ـ شرایط شرکت در آزمایش‌ها و صدور گواهینامه (ب ـ ۲)
۱ـ حداقل سن ۲۱ سال تمام.
۲ـ سپری شدن حداقل دو سال تمام از تاریخ دریافت گواهینامه رانندگی (ب ـ۱).
۳ ـ ارایه گواهی سلامت جسمی و روانی از مراجع صلاحیت دار پزشکی.
۴ـ قبول شدن در آزمون‌های آیین‌نامه و مهارت عملی رانندگی با وسیله نقلیه مربوط.
ج ـ شرایط شرکت درآزمایش‌ها و صدور گواهینامه (پ ـ۱)
۱ـ حداقل سن ۲۳ سال تمام.
۲ـ سپـری شدن حداقـل دو سال تمام از تاریـخ دریافت گواهینامه رانندگی (ب ـ۱).
۳ ـ ارایه گواهی سلامت جسمی و روانی از مراجع صلاحیت دار پزشکی.
۴ـ قبول شدن در آزمون‌های آیین‌نامه و مهارت عملی رانندگی با وسیله نقلیه مربوط.
چ ـ شرایط شرکت در آزمایش‌ها و صدور گواهینامه (پ ـ ۲)
۱ـ حداقل سن ۲۳ سال تمام.
۲ـ سپـری شدن حـداقل دو سـال تمام از تاریخ دریافت گواهینامه رانندگی (ب ـ۲).
۳ ـ ارایه گواهی سلامت جسمی و روانی از مراجع صلاحیت دار پزشکی.
۴ـ قبول شدن در آزمون‌های آیین‌نامه و مهارت عملی با وسیله نقلیه مربوط.
ح ـ شرایط شرکت در آزمایش‌ها و صدور گواهینامه (ت ـ ۱)
۱ـ حداقل سن ۲۵ سال تمام.
۲ـ سپـری شدن حداقـل دو سـال تمام از تاریخ دریافت گواهینامه رانندگی (پ ـ۱).
۳ ـ ارایه گواهی سلامت جسمی و روانی از مراجع صلاحیت دار پزشکی.
۴ـ قبول شدن در آزمون‌های آیین‌نامه و مهارت عملی با وسیله نقلیه مربوط.
خ ـ شرایط شرکت در آزمایش‌ها و صدور گواهینامه (ت ـ ۲)
۱ـ حداقل سن ۲۵ سال تمام.
۲ـ سپـری شدن حداقل دو سـال تمام از تاریـخ دریافت گواهینامه رانندگی (پ ـ۲).
۳ ـ ارایه گواهی سلامت جسمی و روانی از مراجع صلاحیت دار پزشکی.
۴ـ قبول شدن در آزمون‌های آیین‌نامه و مهارت عملی رانندگی با وسیله نقلیه مربوط.
بصره۲ـ راهنمایی و رانندگی می‌تواند در صورت لزوم آزمایش مجدد مقررات راهنمایی و رانندگی را پیش از انجام آزمون مهارت عملی از درخواست‌کنندگان به عمل آورد. تبصره۳- مراجع انجام معاینات پزشکی و همچنین ضوابط احراز سلامت جسمی و روانی درخواست کنندگان و هرگونه تغییر در آن به پیشنهاد وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی توسط کارگروهی متشکل از نمایندگان وزارتخانه‌های کشور ، راه و ترابری ، بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی و راهنمایی و رانندگی تعیین می‌گردد. (پیوست شماره ۲).
تبصره۴ـ در کلیه موارد بالا آزمون آیین نامه و مقـررات راهنـمایی و رانندگی به صورت نوشتاری و یا رایانه‌ای انجام می‌گیرد.
تبصره۵ـ مدت اعتبار انواع گواهینامه رانندگی پنج سال است و پس از پایان اعتبار آن و در صورت احراز سلامت جسمی و روانی ، برای دوره‌های پنج ساله تمدید می‌گردد. برای افرادی که سن آنها بیش از ۷۰ سال تمام باشد ، لازم است سلامت جسمی و روانی هر دو سال بررسی و احراز گردد.
ماده۲۸ـ وضعیت ظاهری درخواست کننده (نقص عضو) با گواهی سلامت جسمی و روانی صادره از مراکز پزشکی مجاز تعیین شده به وسیله افسران کارشناس تطبیق داده می‌شود و در صورت وجود مغایرت موضوع به کمیسیون پزشکی نیروی انتظامی ارجاع می‌گردد.
ماده۲۹ـ درخواست کننده هرنوع گواهینامه رانندگی باید مدارکی را که از طرف راهنمایی و رانندگی اعلام می‌شود به مراجع آگهی شده ارائه کند.
ماده۳۰ـ مندرجات گواهینامه رانندگی شامل نوع و یا پایه و گروه گواهینامه راننـدگی، مـدت اعتـبار، مشخصات راننده (کدملی)، نام واحـد صادر کنـنده، امضـای صادر کننده، شماره مسلسل ، تاریخ و شماره صدور ، عکس درخواست کننده ، مهر واحد صدور و مشخصات ضروری دیگر می‌باشد.
ماده۳۱ـ هرگاه درخواست کننده گواهینامه رانندگی درآزمایش‌های مربوط موفق گردد ، گواهینامه رانندگی پس از رویت مدارک لازم صادر و به او تسلیم خواهد شد. دارنده گواهینامه موظف است ظرف یک ماه پیش از پایان مهلت مقرر ، برای تمدید مدت اعتبار یا تعویض آن به گواهینامه معادل به راهنمایی و رانندگی مراجعه نماید. راهنمایی و رانندگی هنگام تمدید یا تعویض گواهینامه ، ضمن دریافت گواهی سلامت جسمی و روانی از درخواست کننده ، می‌تواند آزمون‌های لازم را از وی به عمل آورد. مأموران راهنمایی و رانندگی و پلیس راه هنگام کنترل گواهینامه رانندگان موظفند درصورتی که تاریخ اعتبار آن سپری شده باشد ، گواهینامه رانندگی را با ارائه رسید اخذ و پس از اعمال قانون ، گواهینامه یاد شده را برای تمدید و یا تجدید به اداره مربوط ارسال نمایند. دارنده گواهینامه موظف است حداکثر ظرف مدت یک ماه با مراجعه به واحد مربوط برای دریافت گواهینامه رانندگی جدید اقدام نماید.
تبصره۱ـ دارندگان گواهینامه پایه بالاتر در گروه مربوط ، می‌توانند رانندگی وسایل نقلیه موضوع گواهینامه‌های پایه پایین‌تر ، به جز پایه (الف) را انجام دهند.
تبصره۲ـ دستورالعمل نحوه زمانبندی و ضوابط چگونگی انجام آزمونها ، تمدید اعتبار ، تجدید آزمون در صورت مردود شدن درخواست کننده و نحوه و میزان عوارض و مالیات مصوب قابل دریافت و نظایر آن از سوی راهنمایی و رانندگی تهیه و به اطلاع عموم رسانده می‌شود.
ماده۳۲ـ در صورتی که دارنده گواهینامه بخواهد برای دریافت گواهینامه از انواع دیگر اقدام نماید ، موظف است در آزمون‌های مربوط شرکت کند. پس از قبول شدن چنانچه گواهینامه قبلی پیش نیاز گواهینامه مورد درخواست باشد ، از درخواست کننده اخذ و گواهینامه جدید صادر و به وی تحویل می‌گردد.
ماده۳۴ـ در صورتی که گواهینامه رانندگی مفقود شود یا از بین برود ، دارنده آن می‌تواند درخواست صدورالمثنی نماید. پس از احراز درستی ادعای درخواست کننده ، با دریافت مدارک لازم و گواهی سلامت جسمی و روانی درخواست کننده و با رعایت ضوابطی که راهنمایی و رانندگی اعـلام می‌نماید ، گواهینامه المـثنی صادر و به وی تسلیم می‌گردد.
ماده۳۵ـ دارندگان گواهینامه‌های معتبر خارجی (اعم از ایرانیان یا خارجیان) می‌توانند تا شش ماه پس از ورود در ایران رانندگی نمایند. ولی در صورت تمایل به ادامه رانندگی در ایران باید پیش از سپری شدن مدت یاد شده گواهینامه خارجی خود را به گواهینامه ایرانی تبدیل نمایند.
تبصره ـ دارندگان گواهینامه رانندگی کشورهای غیر از متعاهدین کنوانسیونهای ۱۹۶۸ وین (قانون الحاق ایران به کنوانسیون عبور و مرور در جاده‌ها و کنوانسیون مربوط به علایم راهها مصوب ۱۳۵۴) باید ترجمه معتبر گواهینامه را همراه داشته باشند.
ماده۳۶ـ تبدیل گواهینامه‌های رانندگی معتبر صادر شده از کشورهای خارجی ،که گواهینامه صادره از ایران در قلمرو سرزمینی آنان برای رانندگی معتبر محسـوب می‌شـود و یـا آن کشور از متـعاهدین کنـوانسیون‌های ۱۹۶۸ ویـن راجـع به مقررات عبور و مرور در راهها و علایم راهها به شمار می‌آید ، با رؤیت اصل گواهینامه خارجی و با احراز سلامت جسمی و روانی درخواست کننده صوت پذیرد. در موارد دیگر تبدیل گواهینامه‌های رانندگی با تایید وزارت کشور صورت می‌پذیرد.
ماده۳۷ـ مأموران سیاسی و کنسولی و اعضای سازمان‌های بین‌المللی می‌توانند برای تبدیل گواهینامه‌های خود مدرک مندرج در ماده (۳۵) را از طریق وزارت امور خارجه به راهنمایی و رانندگی ارسال دارند.
ماده۳۸ـ صدور گواهینامه مجدد برای کسانی که گواهینامه رانندگی آنان اخذ و یا توقیف شده‌باشد ممنوع است و در صورت صادر شدن از درجه اعتبار ساقط می‌باشد و به وسیله راهنمایی و رانندگی اخذ و ابطال خواهدشد.
ماده۳۹ـراهنمایی و رانندگی موظف است در صورتی که گواهینامه رانندگی اشتباه یا ناقص صادر شده باشد از دارنده آن اخذ و پس از رفع اشتباه و نقص ، گواهینامه صحیح را صادر و به وی بازگرداند.
ماده۴۰ـ هرگاه دارنده گواهینامه یکی از شرایط پزشکی موضوع تبصره(۳) ماده (۲۷) را از دست بدهد ، موظف است حداکثر ظرف یک ماه به راهنمایی و رانندگی مراجعه نماید. راهنمایی و رانندگی دارنده گواهینامه را برای انجام معاینات و آزمایش‌های ضروری پزشکی به مراکز پزشکی مجاز معرفی می‌نماید. در صورتی که نداشتن شرایط و صلاحیت رانندگی ضمن آزمایش جدید محرز گردد ، گواهینامه از وی اخذ و گواهینامه متناسب با شرایط جسمانی وی تعیین و پس از صدور به وی تسلیم می‌شود و در صورت نداشتن صلاحیت رانندگی ، گواهینامه ابطال می‌گردد.
تبصره ـ در صورت کشف نقص عضو مؤثر ، از سوی مأموران راهنمایی و رانندگی و پلیس راه ، گواهینامه رانندگی اخذ و تا زمان بررسی‌های پزشکی و اعلام امکان صدور گواهینامه مجدد ، دارنده گواهینامه حق رانندگی ندارد.
ماده۴۱ـ در صورتی که راننده به علت تکرار ارتکاب تخلفات مهم وحادثه ساز در یک سال ، حدّ نصاب نمره منفی را دریافت نماید ، گواهینامه رانندگی وی به استناد قانون نحوه رسیدگی به تخلفات و اخذ جرایم رانندگی مصوب ۱۳۵۰ ضبط یا ابطال خواهدشد.
ماده۴۲ـ نحوه شرایط و مسئول صدور گواهینامه راهبران انواع وسایل حمل و نقل ریلی شهری و حومه ، برابر دستورالعملی خواهد بود که به تصویب شورای عالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور برسد.