به گزارش خبرنگار نبض بازار گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان ، بسیاری از رانندگان وسایل نقلیه از نحوه عملکرد روغن موتور و زمان تعویض آن بر اساس کیلومتر کارکرد خودرو مطلع اند، اما برخی از وجود سیالات مهم دیگری در خودرو نیز خبر دارند که همگی وظایف بسیار حساس و دقیقی را بر عهده دارند؛ به همین سبب اگر نسبت به عملکرد صحیح هر یک از این سیالات بی توجهی صورت گیرد حوادث ناگواری را برای سرنشینان خودرو رقم خواهد زد.
از جمله این سیالات کاربردی می‌توان به روغن هیدرولیک، روغن گیربکس یا واسکازین و روغن ترمز اشاره کرد.
* روغن هیدرولیک
خودرویی که فرمان هیدرولیکی دارد، به یک منبع انرژی برای کمک به راننده در هنگام پیچیدن و دور زدن مجهز است. بیش تر فرمان‌هایی که از چنین منبع انرژی برخوردارند هیدرولیکی هستند. زمانی که راننده غربیلک فرمان را می‌چرخاند، پمپ هیدرولیک، روغن مربوطه را تحت فشار به سیستم فرمان خودرو انتقال می‌دهد تا به واسطه اهرم‌بندی مناسب، چرخ ها به راحتی به طرفین گردش کنند. روغن هیدرولیک مانند روغن های دیگر از اختلاط روغن پایه و مواد افزودنی تولید می شود که می تواند با توجه به نوع روغن پایه و مواد افزودنی، کاربردهای مختلفی در سیستم های گوناگون داشته باشد.
وظایفی که از یک روغن هیدرولیک انتظار می رود، روان‌کاری، انتقال نیرو، کاهش اصطکاک و سایش، محافظت از زنگ‌زدگی اجزای سیستم و سازگاری با تمام اجزای سیستم است.
روغن‌های هیدرولیک به‌شدت به آلودگی هایی که وارد آن‌ها می شوند حساس بوده و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آن‌ها در اثر آلودگی و ایجاد شرایط سخت کاری تغییر می‌کند.
روغن هیدرولیک همچون روغن موتور، زمان و یا کیلومتر کارکرد مشخصی برای تعویض ندارد. زمان تعویض روغن هیدرولیک به تنوع تجهیزات، شرایط گوناگون کارکرد و نوع کاری که روغن در سیستم انجام می‌دهد بستگی دارد و به این سبب نمی توان برای تمام روغن‌های هیدرولیک مورد استفاده در خودروهای مختلف زمان کارکرد یکسانی را تعریف کرد و آن را مبنای کار سیستم قرار داد.
اما بر اساس توصیه شرکت سازنده و کارشناسان خودرو، این سیال پس از هر 120 هزار کیلومتر پیمایش خودرو باید به طور کامل تعویض گردد.
در ضمن توجه به این نکته ضروری است که هرگز روغن‌های هیدرولیک حتی با ویسکوزیته یکسان را نباید با هم مخلوط کرد.
* روغن گیربکس
یکی از روغن‌هایی که در خودرو مصرف می‌شود، روغن دنده یا واسکازین است. این روغن‌ها در گیربکس و دیفرانسیل خودرو مورد استفاده قرار گرفته و با روغن موتور فرق دارند. روغن دنده دارای مواد افزودنی مخصوصی است که از چرخ‌دنده‌ها و متعلقات آن‌ها در برابر فشار وارده محافظت می‌کند. روغن دنده مخصوص دیفرانسیل چون در شرایط سخت‌تری کار می‌کند.
تعویض به‌موقع روغن گیربکس سبب می شود تا گیربکس روان کار کند و همچنین افزایش عمر مفید قطعات، کاهش درجه حرارت گیربکس، کاهش سر و صدا و در نهایت بهبود عملکرد آن را به همراه دارد.
زمان تعویض روغن گیربکس بستگی به نوع روغن و گیربکس خودرو و شرایط مختلف آب و هوایی و کارکرد آن دارد اما معمولا هم‌زمان با تعویض دیسک و صفحه کلاچ، واسکازین باید تعویض شود.
روغن گیربکس در اثر ورود ذرات گرد و غبار از منافذی که روغن از آن‌ها به بیرون نشت می‌کند و همچنین کارکردن طولانی‌مدت روغن در دمای بالا به سرعت دچار استهلاک شده و سبب از بین رفتن خاصیت اولیه آن می‌شود.
* روغن ترمز
روغن ترمز در سطوح کیفی خاصی تولید می شود و بر اساس کد استانداردی که از سوی اداره حمل و نقل امریکا برای روغن ترمزها تعیین شده سه نوع روغن ترمزDOT5 ،DOT4 و DOT3 در وسایل نقلیه مورد استفاده قرار می‌گیرد. شماره DOT بزرگ‌تر نشان‌دهنده بالاتر بودن دمای جوش روغن ترمز و در نتیجه کیفیت بهتر و تحمل بیشتر آن است.
روغن ترمز DOT3 بر پایه ترکیبات پلی‌الیفاتیک با نقطه جوش حداقل 369 درجه فارنهایت، DOT4بر پایه استربورات با نقطه جوش حداقل 414 درجه فارنهایت و DOT5متشکل از پلی‌دی‌متیل‌سیلوکسان بر پایه سیلیکون یا نقطه جوش حداقل 468 درجه فارنهایت است. از میان استانداردهای ذکرشده، انواع DOT3 و DOT4تقریبا عملکرد مشابهی دارند، ولی نقطه جوش DOT4 بالاتر است. اما DOT5 کاملا یا این دو متفاوت بوده و جاذب رطوبت نیست و فقط باید در سیستم هایی استفاده شود که لاستیک‌ها و درزبندی‌ها با آن سازگار باشد، زیرا در غیر این صورت سیستم دچار خوردگی و نشتی خواهد شد.
میانگین دمای جوش مایع ترمز پس از سه سال کارکرد، به دلیل جذب رطوبت، تا حد خطرناکی پایین می‌آید. بسیاری از کارشناسان بر تعویض مایع ترمز هر یک یا دو سال یک بار بر حسب شرایط کارکرد خودرو تاکید دارند منطق آن‌ها بر پایه این واقعیت است که مایع ترمز با پایه گلیکولی، رطوبت واردشده به سیستم را جذب می‌کند و مایع ترمزی که رطوبت را جذب کرده باشد باعث ایجاد ترک‌های میکروسکوپی در سیستم ترمز و نهایتا نشتی و ورود هوا می‌شود. این مشکل در مناطق آب و هوایی مرطوب بیشتر مشهود است.
مایع ترمز خودروها فقط بعد از یک سال، به طور میانگین دو درصد رطوبت جذب می کند؛ بعد از 18ماه سطح آلودگی می‌تواند بیش از سه درصد شود و پس از چند سال آلودگی مایع ترمز به هفت تا هشت درصد رطوبت می‌رسد.
افزایس میزان رطوبت سبب ایجاد حباب‌های ریز در مایع ترمز می‌شود.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که سیستم ترمز چرخ‌های جلوی خودرو که خطوط انتقال نیمه‌فلزی دارند، گرمای بیش‌تری نسبت به چرخ‌های عقب تولید می‌کنند؛ این دمای بالا نیازمند مایع ترمزی است که بتواند آن را تحمل کند توصیه می‌شود روغن ترمز حداقل هر دو سال و یا ۶۰هزار کیلومتر به طور کامل از سیستم تخلیه و تعویض شود.
گردآوری: ایران جیب و کارشناس خودرو
انتهای پیام/