در گذشته به گواهینامه تصدیق رانندگی گفته میشد. سندی که با آن فرد میتواند با وسایل نقیله مانند: موتور سیکلت، اتومبیل، کامیون، اتوبوس رانندگی کند. گواهینامه در ایران یک سند هویتی است که توسط پلیس راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی و در صورت قبولی در آزمون آیین نامه و آزمون شهری صادر میشود.
اعتبار گواهینامه ۱۰ سال میباشد و پس از ده سال در صورت صحت سلامت روانی و جسمی تجدید میشود. افرادی که سن ۷۰ سال به بالا دارند باید هر پنج سال یکبار برای برای اطلاع از وضعیت جسمی و روانی خود اقدام کنند و در صورت نیاز به تعویض گواهینامه به راهنمایی و رانندگی مراجعه کنند.
انواع گواهینامه در ایران
به طور کلی پنج نوع گواهینامه در ایران وجود دارد:
۱.گواهینامه پایه یک
برای حمل و نقل بیش از ۲۶ مسافر و وسایل باربری با بیش از ۶ تن. به استثنا وسایل نقلیه موتور سیکلت و موتور گازی.
شرایط اخذ گواهینامه پایه یک
- حداقل سن ۲۵ سال
- قبولی در آزمون آیین نامه راهنمایی و رانندگی
- قبولی در آزمایش رانندگی با اتومبیل های سنگین
- کافی بودن اطلاعات فنی در ارتباط با وسایل نقلیه.
- حداقل گذشتن دوسال از مدرک گواهینامه پایه دو.
مدارک مورد نیاز گواهینامه پایه یک
- اصل گواهینامه ب۲ یا گواهینامه رانندگی پایه دو
- اصل کارت ملی یا تاییدیه صادره از اداره ثبت احوال به همراه یکبرگ کپی (کارت ملی جدید و هوشمند) ارائه گواهینامه دیگر در صورت وجود اعم از موتورسیکلت یا ویژه (مانند: تراکتور و…)
- اصل شناسنامه عکس دار به همراه یک برگ کپی از صفحه اول و در صورت داشتن توضیحات یک برگ کپی از صفحه توضیحات.
- (۸) قطعه عکس ۴*۳ تمام رخ جدید (تجدید چاپ نباشد) با زمینه روشن، لباس تیره و تمام رخ
عکس آقایان بایستی بدون کلاه، کراوات و لباس نظامی باشد، روحانیون در خصوص ارائه عکس با عمامه (گردی صورت و دو گوش کاملا مشخص باشد) و اتباع خارجی با کروات مخیر هستند.عکس متقاضی باید بدون عینک باشد.
آقایان مبتلا به تاسی سر در ارائه عکس با کلاه گیس مخیر بوده لیکن ثبت بیماری آنان در قسمت اطلاعات پزشکی سیستم مکانیزه صدور گواهینامه الزامی است.
عکس بانوان باید به نحوی باشد که ضمن رعایت کامل حجاب اسلامی، گردی صورت متقاضی در عکس مشخص باشد.
۲.گواهینامه رانندگی پایه دو
- برای حمل و نقل حداکثر ۲۶ نفر و جابه جایی شش تن بار باید گواهینامه پایه دو داشت.
- توجه داشته باشید داشتن گواهی پایه سه ضروری میباشد.
شرایط اخذ گواهینامه رانندگی پایه دو
- سن ۲۳ سال تمام
- گذشت ۲ سال تمام از اخذ گواهینامه پایه سوم
- گواهی سلامت جسمی و روحی و روانی و تست عدم اعتیاد
- طی دوره آموزش نظری و عملی
- قبولی در آزمون آئین نامه و عملی شهر با وسایل نقلیه مربوطه (مینی بوس و خاور)
مدارک مورد نیاز گواهینامه رانندگی پایه دو (پایه دوم)
- ارائه اصل گواهینامه رانندگی پایه سه با اعتبار حداقل ۶ ماه
- اصل کارت ملی یا تاییدیه صادره از اداره ثبت احوال مربوط به شماره ملی متقاضی به همراه یک برگ کپی
- ارائه هر نوع گواهینامه دیگر اعم از موتورسیکلت یا ویژه (مانند: تراکتور، جرثقیل، لودر، گریدر، لیفتراک و…)
- اصل شناسنامه عکس دار به همراه یک برگ کپی از صفحه اول و در صورت داشتن توضیحات یک برگ کپی از صفحه توضیحات.
- هشت (۸) قطعه عکس ۴*۳ تمام رخ جدید (تجدید چاپ نباشد) با زمینه روشن، لباس تیره و تمام رخ
عکس آقایان بایستی بدون کلاه، کراوات و لباس نظامی باشد، روحانیون درخصوص ارائه عکس با عمامه (گردی صورت و دوگوش کاملا مشخص باشد) و اتباع خارجی با کروات مخیر هستند.عکس متقاضی باید بدون عینک باشد.
آقایان مبتلا به تاسی سر در ارائه عکس با کلاه گیس مخیر بوده لیکن ثبت بیماری آنان در قسمت اطلاعات پزشکی سیستم مکانیزه صدور گواهینامه الزامی است.
عکس بانوان باید به نحوی باشد که ضمن رعایت کامل حجاب اسلامی، گردی صورت متقاضی در عکس مشخص باشد.
۳.گواهینامه پایه سه
این نوع گواهینامه برای رانندگی با وسایل نقیله و ظرفیت ۹ نفر و حمل برای ۳/۵ تن.
شرایط اخذ گواهینامه رانندگی پایه سه
- گواهی سلامت جسمی و روحی و روانی
- طی دوره آموزش نظری و عملی
- قبولی در آزمون آئین نامه و عملی شهر با وسایل نقلیه مربوطه
مدارک مورد نیاز گواهینامه رانندگی پایه سه (پایه سوم)
با در دست داشتن مدارک زیر جهت ثبت نام می توانید به نزدیک ترین آموزشگاه رانندگی محل سکونت خود مراجعه کنید:
- به همراه داشتن کارت ملی و کپی پشت و رو (کارت ملی جدید هوشمند به همراه داشتن شناسنامه و کپی از صفحه ی اول
- ۶ قطعه عکس ۴*۳ تمام رخ پرسنلی، زمینه روشن و با کیفیت مطلوب برای درج در گواهینامه
- کد پستی ۱۰ رقمی محل سکونت (جهت ارسال گواهینامه پس از صدور)
فرآیند دریافت گواهینامه رانندگی پایه سوم
- ثبت نام
- انجام معاینات پزشکی
- شرکت در کلاس آئین نامه و فنی
- آزمون مقدماتی آئین نامه
- شرکت در ۱۲ جلسه عملی خودرو
- آزمون مقدماتی شهر
- صدور گواهی مهارت
- صدور کاردکس
- آزمون اصلی آئین نامه
- آزمون اصلی شهر
- صدور گواهینامه
محدودیت های سال اول دارندگان گواهینامه پایه سوم:
الف) در سه ماهه نخست سال اخذ گواهینامه، یک نفر دارنده گواهینامه پایه سوم که مشمول شرایط و ضوابط این دستورالعمل نباشد و یا فردی که دارای گواهینامه پایه دوم و یکم باشد را هنگام رانندگی به همراه خود داشته باشند.
ب) عدم ارتکاب تخلفات منجر به اخذ نمره منفی طبق جدول ماده ۷ قانون اخذ جرائم:
- هرگونه حرکات نمایشی مانند دور زدن درجا
- تجاوز از سرعت مجاز ( بیش از ۵۰ کیلومتر در ساعت )
- سبقت غیرمجاز در راه‌های دوطرفه
- عبور از چراغ قرمز راهنمایی و رانندگی
- حرکت به‌طور مارپیچ
- حرکت با دنده عقب در آزادراه‌ها و بزرگراه‌ها
- رانندگی در حالت مستی و مصرف داروهای روان‌گردان و یا افیونی
- تجاوز از سرعت مجاز ( بیش از ۳۰ تا ۵۰ کیلومتر در ساعت )عبور از محل ممنوع تجاوز به چپ از محور راه
- عبور وسایل نقلیه از پیاده‌رو، عدم رعایت حق تقدم عبور، دور زدن در محل ممنوع، استفاده از تلفن همراه یا وسایل ارتباطی مشابه در حین رانندگی در سرعت بالای ۶۰ کیلومتر
- نقص فنی موثر یا نقص فنی در سامانه ( سیستم ) روشنایی در شب
- عدم رعایت مقررات ایمنی حمل و نقل جاده‌ای مواد خطرناک
- عدم رعایت شرایط مندرج در گواهینامه از قبیل استفاده از عینک ، سمعک یا تجهیزات خاص
- عدم توجه به فرمان ایست یا پرچم مراقبان عبور و مرور محصلان یا پلیس مدرسه
- عدم رعایت مقررات حمل بار
پ) ممنوعیت رانندگی از ساعت ۲۴ تا ۰۰: ۰۵ صبح
ت) ممنوعیت رانندگی در معابر برون شهری به استثنا معابر بین شهری تا فاصله حداکثر ۲۵ کیلومتر از شهر
ث)تقصیر در تصادفات منجر به جرح و فوت حسب نظر کارشناسان تصادف
ج)عدم رعایت شرایط مندرج در گواهینامه از قبیل: عدم استفاده از عینک طبی و سمعک و سایر تجهیزات خاص
د)نصب تابلو مثلث خطر با نوشته ( احتیاط راننده جدید ) روی شیشه جلو سمت راست و عقب سمت چپ
در صورت ارتکاب هر یک از تخلفات فوق گواهینامه رانندگی در قبال رسید با اعتبار یک ماهه توسط افسران راهور و پلیس راه اخذ، طی یک هفته به محل سکونت فرد ارسال خواهد شد، لذا باید نشانی محل سکونت خود را دقیق اعلام دارند.
در مدت اعتبار رسید، باید برای طی دوره آموزش‌های مصوب با پرداخت هزینه و یا آزمون مجدد به پلیس راهور مرکز استان مراجعه کنند.
چنانچه بعد از خاتمه اعتبار یک‌ماهه رسید، مراجعه کرده باشند علاوه بر طی دوره آموزش‌ها، در آزمون‌های مربوطه نیز باید مجددا شرکت کنند.
تجدید اعتبار گواهینامه پس از طی آموزش‌های مصوب و یا قبولی در آزمون‌ها امکان‌پذیر خواهد بود.در صورت تکرار عدم رعایت محدودیت‌ها بیش از یک بار، علاوه بر آموزش و اخذ آزمون مجدد، اعتبار گواهینامه تجدید شده از زمان باقی مانده از یک سال محاسبه خواهد شد.
۴.گواهینامه موتور سیکلت
برای رانندگی با موتور سیکلت نیازمند یک گواهینامه مجزا هستید. از گواهینامه سایر وسایل نقلیه نمیتوان برای موتور سیکلت استفاده کرد و همچنین از گواهینامه موتور سیکلت برای سایر وسایل نقیله نمیتوان استفاده کرد.
شرایط اخذ گواهینامه موتورسیکلت
- داشتن ۱۸ سال تمام
- طی دوره های آموزش تئوری و عملی و کسب مهارت لازم
- حضور متقاضی برای تمام مراحل جهت اخذ گواهینامه در آموزشگاه الزامی است..
مدارک لازم برای گواهینامه موتورسیکلت
- ارائه اصل شناسنامه عکس دار به همراه یک برگ تصویر صفحه اول و در صورت داشتن توضیحات از صفحه توضیحات.
- اصل کارت ملی یا تائیدیه صادره از اداره ثبت احوال، دارندگان شناسنامه جدید نیاز به ارائه کارت ملی ندارند.
- تعداد هشت قطعه عکس ۴×۳ جدید سیاه وسفید تمام رخ با زمینه روشن بدون عینک، کلاه، کروات و بدون روتوش.
- ارائه مدرک مبنی بر روشن نمودن وضعیت نظام وظیفه افراد ذکور زیر پنجاه سال سن
- ارائه گواهی سلامت جسمی و روانی از مراجع صلاحیت دار پزشکی.
- ارایه کارت گروه خون صادره از مراکز پزشکی مجاز و یا هر گونه مدرکی از قبیل کارت پایان خدمت که گروه خونی متقاضی در آن درج شده باشد و یا خود اظهاری متقاضی (به صورت مکتوب) مبنی بر اطلاع از گروه خونی خود، کافی به مقصود می باشد.
- پرداخت تعرفه های قانونی به حساب های تعیین شده به نام شخص متقاضی ( ارایه فیش های بانکی ) مهم
- ارائه کد پستی محل سکونت براساس مدرک معتبر ( قبض، آب ، برق ، تلفن )
تذکر۱: همراه داشتن اصل شناسنامه عکس دار و پرونده آموزشی به انضمام کاردکس برای شرکت در آزمون ها الزامی است.
تذکر۲: هنرجویان بی سواد ویا کم سواد (تا پنجم ابتدائی) در صورت داشتن ۳۰سال سن تمام می توانند در آزمون آئین نامه به صورت غیر نوشتاری (شفاهی) ثبت نام نمایند.
تذکر۳: در صورت رسیدن به سن ۲۳ سال و گذشت ۲سال از تاریخ صدور گواهینامه می تواند با موتور بیش از ۲۰۰ سی سی رانندگی نماید.
مراحل اخذ گواهینامه رانندگی موتور سیکلت
الف) ثبت نام و شرکت در کلاس های آموزشی:
- مراجعه به آموزشگاه با مدارک مورد نیاز، دریافت فرم اولیه ومراجعه به پزشک طرف قرارداد نیروی انتظامی و اخذ نظریه مثبت جسمانی و عقد قرارداد با آموزشگاه رانندگی
- شرکت در کلاس های تئوری ( ۴ جلسه آئین نامه و ۱ جلسه فنی هر جلسه به مدت ۲ ساعت ) و قبولی در آزمون مقدماتی
- شرکت در کلاس های مهارت رانندگی ( ۵ جلسه هر جلسه به مدت ۲ ساعت ) و قبولی در تست مقدماتی مهارت عملی ( در صورت عدم قبولی شرکت در حداکثر دو جلسه ۲ الی ۴ ساعته )
ب) آزمایش (شرکت در آزمون های رانندگی)
ج) صدور فرم درخواست گواهینامه (کاردکس)
د)قبولی در آزمون آئین نامه (در صورت عدم قبولی پس از گذشته یک هفته مجاز به شرکت مجدد در آزمون می باشد)
ه)قبول در آزمون مهارت رانندگی (در صورت عدم قبول تا سقف ۶ ساعت آموزش تکمیلی اعمال خواهد شد و پس از گذشته یک هفته مجاز به شرکت مجدد در آزمون با پرداخت هزینه های مربوطه می باشد)
تذکر: مدت اعتبار گواهی آموزش مهارت حداکثر تا پایان یکسال اعتبار فرم اولیه ثبت نام در سامانه صدور
گواهینامه میباشد.
گواهینامه موتور سیکلت برای بانوان
به طور کلی منعی برای استفاده زنان از موتور سیکلت وجود ندارد. اما در ایران با توجه به ماده ۲۰ قانون راهنمایی و رانندگی تنها مردان میتوانند گواهینامه موتور سیکلت بگیرند و متاسفانه در این قانون برای زنان حقی قایل نشده است.
۵.گواهینامه ویژه
- این نوع از گواهینامه همانطور که از نامش پیداست نیازمند شرایط ویژه و خاص است.
- که از آن برای راندن وسایل نقلیه عمرانی، صنعتی، کشاورزی و کارگاهی مورد استفاده قرار میگیرد. همانند: (گواهینامه، لودر، لیفتراک).
شرایط لازم جهت اخذ گواهینامه ویژه
- داشتن حداقل بیست سال سن تمام
- حضور متقاضی برای تمام مراحل در آموزشگاه الزامی است.
- قبول شدن در آزمون نظری آئین نامه و عملی با وسایل نقلیه مربوط.
بیشتر بخوانید: مطالب کاربردی و عملی الزام به تنظیم سند رسمی ملک و خودرو
مدارک لازم جهت اخذ گواهینامه ویژه
- ارایه گواهی سلامت جسمی و روانی از مراجع صلاحیت دار پزشكی
- ارائه مدرک مبنی بر روشن نمودن وضعیت نظام وظیفه افراد ذکور زیر ۵۰ سال سن
- ارائه گواهی طی دوره آموزش نظری و عملی از آموزشگاه های یا مراكز مجاز آموزش رانندگی
مراحل اخذ گواهینامه ویژه
الف) ثبت نام آموزش ( شركت در كلاس های آموزشی )
- مراجعه به آموزشگاه با مدارک مورد نیاز ،دریافت فرم اولیه و مراجعه به پزشک طرف قرارداد نیروی انتظامی
- شركت در كلاس های نظری
- ( ۵ جلسه آئین نامه و ۵ جلسه فنی هر جلسه به مدت ۲ ساعت ) و قبولی در آزمون آئین نامه مقدماتی
- شركت در كلاس های مهارت رانندگی(تعداد ۱۰ جلسه هر جلسه به مدت ۲ ساعت)
ب) آزمایش:
- شرکت در آزمون های رانندگی
- صدور فرم درخواست گواهینامه (کاردکس)
- قبولی در آزمون آئین نامه (در صورت عدم قبولی پس از گذشت یك هفته مجاز به شركت مجدد در آزمون می باشد )
- قبولی در آزمون مهارت رانندگی (در صورت عدم قبولی تا سقف ۸ ساعت آموزش تكمیلی اعمال خواهد شد و پس از گذشت یك هفته مجاز به شركت مجدد در آزمون با پرداخت هزینه های مربوطه می باشد)
تذكر: مدت اعتبار گواهی آموزش حداکثر تا پایان یکسال اعتبار فرم اولیه ثبت نام در سامانه صدور گواهینامه میباشد.
شرایط و مدارک اخذ گواهینامه در ایران
- داشتن ۱۸ سال تمام برای خانمها و آقایان.
- کارت ملی دایم یا موقت.
- ۸ قطعه عکس پرسنلی همراه با زمینه روشن.
- کد پستی ده رقمی آدرس محل سکونت.
- شرایط خدمت برای آقایان واضح باشد.
- همراه داشتن اصل و کپی کارت پایان خدمت.
- برگه اعزام به پایان خدمت.
- برای محصلان گواهی اشتغال به تحصیل.
گواهینامه بین المللی
با گرفتن این گواهینامه میتوان در کشورهای پذیرنده به صورت موقت رانندگی کرد. که علاوه بر زبان فارسی به هفت زبان انگلیسی، عربی، روسی، فرانسوی، چینی، اسپانیایی و آلمانی نیز ترجمه شده است.
اعتبار این نوع گواهینامه یک و نیم تا سه سال میباشد، قابل تمدید نیست و برای دریافت مجدد باید از نو اقدام شود.
گواهینامه المثنی
اگر گواهینامه گم شود یا اطلاعات فردی شما در شناسنامه تغییر کند یا به گونه ای مخدوش شود که خوانا نباشد باید اقدام به گرفتن گواهینامه المثنی کنید.
توجه داشته باشید گرفتن گواهینامه المثنی به مراتب سختتر از گواهینامه اولیه میباشد و باید به پلیس ۱۰+ مراجعه کرد.
مدارک لازم برای گواهی المثنی
- اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی
- آدرس دقیق محل سکونت و کد پستی.
- ۴ قطعه عکس منطبق با شرایط.(زمینه سفید،بدون کلاه و کراوات و برای خانم ها حجاب لازم)
- و ارایه اصل گواهینامه برای کسانی که قصد تعویض دارند.
مراحل لازم برای گواهی المثنی
- پر کردن فرم های استعلام گواهینامه
- پر کردن فرم تعهد گواهینامه المثنی
- پرداخت مبلغی برای خرید تمبر و صدور مجدد
- انجام دادن معاینات پزشکی و گروه خونی.
- و دریافت گواهینامه عدم اعتیاد.
دارندگان همه ی گواهینامه‌ها اعم از: موتور سیکلت، پایه یک و…در صورت گم شدن و یا نیاز به تعویض داشتن باید با در دست داشتن مدارک تعویض و یا تمدید به مراکز مربوطه مراجعه کنند.
هرگواهی نامه رانندگی برای مدت ده سال صادر می شود.بعد آن باید با اصل وکپی شناسنامه ،اصل و کپی کارت ملی، کد پستی محل سکونت، اصل گواهی نامه (در صورت مفقود شدن باید در دفاتر خدمات الکترونیک قضائی ابتدا استعلام نمایید اگر سابقه ای آنجا نبود با به اداره راهنمایی رانندگی مراجعه کنید و برگ استعلام تهیه کنید)، عکس بیومتریک،و کارت گروه خونی(هر مدرکی که گروه خون اعلام شده کافی است) و گواهی عدم اعتیاد به دفتر پلیس به اضافه ده رجوع نمایید.
لازم به ذکر است برای گواهی پایه یک و گروه ب عکس رنگی با رعایت تمام مسائل بدون پیرایش مو ومحاسن لازم است.
این هزینه فقط از طریق دستگاه های کارتخوان در دفاتر خدمات الکترونیک انتظامی قابل پرداخت می باشد .مبلغ پرداختی ۵۸۰هزار و۲۴۹ ریال است.
سه روش انحصاری برای اطلاع از صدور گواهی نامه رانندگی وجود دارد که تنها از این سه طریق میتوان مطلع شد که گواهی نامه در چه وضعیتی قرار دارد.
الف)با شماره تماس: در صورتی که چهل روز از قبولی شما در آزمون رانندگی بگذرد و گواهینامه ای به دست شما نرسد با شماره های زیر تماس بگیرید:
۸۱۲۵۳۵۶۱۸
۸۱۲۵۳۵۷۳
ب)پیگیری اینترنتی: با ورود در سایت سامانه رهگیری مرسولات سازمانی به آدرس https://najatracking.post.ir/ ابتدا نوع سند خود را انتخاب میکنید و با واردکردن کد ملی خود می توانید از جزئیات بسته پستی خود مطلع شوید.
ج)با پیامک: نه تنها پیگیری صدور گواهینامه، بلکه سایر خدمات پلیس به اضافه ده مانند گواهی عدم سو پیشینه از این طریق قابل پیگیری می باشد.هزینه این پیگیری در ازای هر پیام صد تومان می باشد.
با ارسال عدد ۱به سامانه ۱۱۰۰می توانید پیگیر گواهی نامه ای باشید که به دستتان نرسیده است.