نزدیک به دوسال قبل بود که زمزمه قطع تولید موتورسیکلت های قدیمی کاربراتوری در کشور طنین انداز شد و دست اندرکاران صنعتی کشور نیز همگی به این نتیجه رسیدند که اجرای چنین مصوبه ای امکان پذیر نیست و صنعت موتورسازی کشور یارای تغییر ناگهانی خطوط تولید و تطبیق با موتورهای انژکتوری را ندارد. با این وجود زور موتورسازان به قانون گذاران نرسید و در نهایت قانون قطع تولید موتورهای کاربراتوری اجرایی شد. این مسئله به تنهایی، تنش بزرگی را به صنعت موتورسازی وارد کرد و در طول دوسال گذشته در پی تغییر شرایط اقتصادی و افزایش بی سابقه قیمت ارز، شرایط به نحوی تغییر کرده که صنعت ساخت موتورهای قدیمی و آلاینده به کلی در معرض از بین رفتن قرار گرفته و مشکلاتی را برای قشر آسیب پذیر جامعه به بار آورده است.
موتورسیکلت های دست دوم کاربراتوری 700 هزار تومان گرانتر از موتورهای نو انژکتوری
به تازگی حبیب‌الله محمودان نایب‌رییس هیات‌مدیره سندیکای قطعه‌سازان موتورسیکلت و دوچرخه در قالب مصاحبه ای از کم و کیف اوضاع این صنعت در شرایط فعلی سخن گفته است، وی با اشاره به این‌که تولید صنعت موتورسیکلت 90 درصد کاهش یافته است، اظهار کرد: تولید موتور در کشور رقمی معادل 800 تا 900 هزار دستگاه در سال بود که در سال جاری به کمتر از 60 هزار دستگاه کاهش یافته است.
وی با بیان این‌که صنعت موتورسیکلت در ایران قربانی مسائل زیست محیطی شده است، گفت: متاسفانه آن برنامه‌ای که در ایران مدنظر قرار گرفته به هیچ وجه در سایر کشورها وجود ندارد و بسیاری از کشورها همچنان از موتورسیکلت‌های کاربراتوری و یورو 2 استفاده می‌کنند.
وی ادامه داد: باید توجه داشته باشید که در روستاها و شهرهای کوچک سایر کشورها، تردد موتورسیکلت کاربراتوری مشکلی ندارد و سیاست‌های اعمال شده توسط آنها در مورد کلانشهرها است.
محمودان با بیان این‌که هندوستان، چین و پاکستان در خصوص موتورسیکلت‌های برقی و انژکتوری تولید آزمایشی دارند و آنها را به صورت انبوه تولید نمی‌کنند، ادامه داد: ماموریت موتورسیکلت برقی و بنزینی، متفاوت است و در مورد موتورسیکلت برقی باید خاطرنشان کرد که این مدل از موتورسیکلت صرفا به منظور مسافت‌های کوتاه و یا استفاده بانوان و افراد میانسال طراحی شده و در کلان ماجرا جایگزین خوبی برای دوچرخه است.
وی با بیان این‌که در سیاست اعمال شده در مورد صنعت موتورسیکلت در کشور روند تقاضا و وضعیت بازار لحاظ نشده است، گفت: مگر کشورهایی همچون عراق، ترکیه، هند و پاکستان مسائل زیست محیطی ندارند؟ در این کشورها همچنان برای شهرهای کوچک و روستاها موتورسیکلت کاربراتوری تولید می‌شود، اما متاسفانه در دو سال اخیر در کشور ما تولید موتورسیکلت‌های کاربراتوری در حد قابل توجهی کاهش یافته و تعداد کارخانه‌های تولیدکننده این محصول از 60 واحد به 20 واحد رسیده است.
نایب رییس هیات مدیره سندیکای قطعه‌سازان موتورسیکلت و دوچرخه با بیان این‌که تقاضای خرید سالانه یک میلیون دستگاه موتور در کشور وجود دارد، اظهار کرد: تا زمانی که استفاده از موتورسیکلت‌های انژکتوری جواب پس نداده است، نباید تصمیم ممنوعیت تولید در خصوص موتورسیکلت‌های کاربراتوری اتخاذ می‌شد، چرا که شرایط تولید موتورسیکلت‌های انژکتوری با در نظر گرفتن وضعیت فعلی خدمات پس از فروش، مهیا نیست و مصرف‌کنندگان با مشکلات عدیده‌ای پس از خرید روبرو هستند.
محمودان با بیان این‌که در حال حاضر با این پدیده مواجهیم که مصرف‌کننده پس از خرید موتورسیکلت انژکتوری و شماره‌گذاری، موتور کاربراتوری بر روی آن نصب می‌کند، گفت: این موضوع باعث شده تا موتورسیکلت‌های دست دوم گرانتر از موتورسیکلت‌های نو آب بخورند و رقم آنها 700 تا 800 هزار تومان بیشتر باشد.
وی ادامه داد: علت این مساله آن است که موتورسیکلت‌های انژکتوری پس از آسیب با مشکلات مختلفی روبه‌رو می‌شوند و زمانی که ECU آنها آسیب می‌بیند، قابلیت تعمیر آنها در شهرستان‌ها و روستاها وجود نداشته و رقمی بین 600 هزار تا دو میلیون تومان هزینه دارد، بنابراین مردم ترجیح می‌دهند موتور انژکتوری خود را به کاربراتوری تبدیل کنند.
نایب رییس هیات مدیره سندیکای قطعه‌سازان موتورسیکلت و دوچرخه افزود: علاوه بر این هیچ شرکت چینی انژکتور خود را تایید و تضمین نمی‌کند و همه این مسائل دست به دست هم داده که اگر قیمت یک موتور نو انژکتوری چهار میلیون و 300 هزار تومان است، قیمت موتور کاربراتوری پنج میلیون تومان باشد.
محمودان با تاکید بر این‌که وزارت صنعت، معدن و تجارت در اسرع وقت باید بخشنامه‌های اخیر خود در مورد صنعت موتورسیکلت را مورد بررسی قرار دهد، اظهار کرد: باید اجازه تولید موتورسیکلت‌های کاربراتوری به منظور استفاده در روستاها و شهرهای کوچک داده شود و ممنوعیت تولید صرفا در مورد کلانشهرهایی اعمال شود که با مشکل آلودگی هوا مواجه هستند.
کیفیت ناچیز؛ عامل اصلی عدم استقبال از موتورهای انژکتوری
بررسی میدانی خبرنگار دیجیاتو از تعمیرگاه های موتورسیکلت سطح شهر نشان می دهد که مشکل اصلی نه در مکانیزم انژکتور، بلکه در کیفیت فوق العاده نازل ساخت این قطعه و موتورسیکلت های ذاتا چینی طرح هوندا موجود در بازار است. در واقع ساخت موتورهای انژکتوری سال هاست که در کشورهای پیشرفته رایج شده است و موتورسیکلت های کاربراتوری نیز مانند موتورهای دوزمانه تنها در موارد خاص مورد استفاده قرار می گیرند، اما از آنجا که موتورهای موجود در کشور ذاتا براساس الگوی قدیمی هوندا CG 125 کپی شده اند و از قیمت ناچیزی (با توجه به قیمت جهانی) برخوردارند، عملا امکان انژکتوری کردن آن ها با قطعات با کیفیت و هماهنگ با سایر اجزای موتور وجود ندارد.
براساس تحقیقات ما، در صورت استفاده از تکنولوژی انژکتوری مناسب با کیفیت قابل قبول، قیمت موتور سیکلت در حدود 1.5 میلیون تومان افزایش می یابد و همین عامل باعث شده تا شرکت های تولید کننده که برای حفظ بازار خودر دچار مشکل هستند، به سراغ کیت انژکتورهای بی کیفیت چینی بروند که از عملکرد صحیحی برخوردار نیستند. این در حالیست که چند شرکت داخلی مدعی ارائه سیستم کامل و با کیفیت انژکتور برای موتورسیکلت های تولیدی کشورند.
همین امر باعث شده تا موتورهای انژکتوری تحویلی به مشتریان تنها پس از چند کیلومتر استفاده سر از تعمیرگاه ها در آورد و مشتریان ناچار به هزینه بیشتر برای جایگزینی کاربراتور به جای انژکتور شوند. بنابراین با این شرایط نه تنها مشکل آلودگی هوا حل و فصل نمی شود، بلکه صنایع تولیدی کشور نیز در معرض ورشکستگی قرار گرفته اند و فشار مضاعفی نیز به مشتریان وارد می شود. تمام این موارد درحالیست که تاکنون هیچ یک از وعده های مربوط به تولید یا ارائه وام برای خرید موتورهای برقی نیز محقق نشده است.