آیین نامه اجرایی آموزشگاه ھای رانندگی
ماده١ـ در این آیین نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می روند:
الف ـ پلیس: پلیس راھنمایی و رانندگی نیروی انتظامی جمھوری اسلامی ایران.
ب ـ آموزشگاه: واحد صنفی که بر اساس مقررات این آیین نامه و قانون نظام صنفی کشور ـ مصوب ١٣٨٢ـ و اصلاحات بعدی آن تأسیس و منحصراً دانش و مھارت رانندگی داوطلبان را طبق قوانین و مقررات راھنمایی و رانندگی و ضوابط این آیین نامه به آنان تعلیم می دھد.
پ ـ مھارت آموز: فردی که به منظور یادگیری قوانین و مقررات راھنمایی و رانندگی و فراگیری یا بازآموزی دانش و مھارت رانندگی در آموزشگاه ثبت نام می کند.
ت ـ مؤسس: شخصی حقیقی یا حقوقی که به منظور فعالیت در زمینه آموزش مقررات رانندگی، پروانه تأسیس آموزشگاه را از مراجع ذی صلاح اخذ می کند.
ث ـ مدیر: شخص حقیقی که از طرف مؤسس، مسئولیت اداره آموزشگاه را بر عھده می گیرد.
تبصره ـ مؤسس می تواند در صورت دارا بودن شرایط لازم، ھمزمان به عنوان مدیر ھمان آموزشگاه فعالیت نماید.
ج ـ مدرس: فرد آموزش دیده و دارای مجوز که به آموزش قوانین و مقررات رانندگی و اصول ایمنی و فنی به مھارت آموزان در آموزشگاه اشتغال دارد.
چ ـ مربی: فرد آموزش دیده، ماھر و دارای مجوز در امر تعلیم مھارت عملی رانندگی و اصول ایمنی به مھارت آموزان.
ح ـ وسیله نقلیه آموزشی: وسیله نقلیه دارای معاینه فنی و علائم مشخص، تجھیزات و شرایط مندرج در بند (۴) ماده (١) آیین نامه راھنمایی و رانندگی موضوع تصویب نامه شماره ٢٠٨٧٣/ت٢٩١۶٩ھـ مورخ ١٣٨۴/۴/٨ و اصلاحات بعدی آن.
خ ـ اتحادیه: اتحادیه آموزشگاھ ھای رانندگی.
د ـ پروانه کسب: مجوزی که توسط اتحادیه صادر و به مؤسس تسلیم می شود.
ذ ـ گواھی آموزش: مدرکی که پس از طی دوره ھای آموزشی نظری، عملی و فنی و تخصصی متناسب با نوع درخواست مھارت آموز از سوی آموزشگاه به وی اعطا می شود.
ر ـ آزمون: فرایند سنجش دانش نظری و مھارت عملی و فنی مھارت آموزان واجد شرایط که پس از اخذ گواھی آموزش عملی، متناسب با نوع گواھینامه توسط افسران آموزش دیده شاغل در پلیس انجام می پذیرد.
ماده٢ـ انواع آموزشگاه ھای رانندگی به شرح زیر است:
الف ـ آموزشگاه رانندگی موتورسیکلت: آموزشگاھی که در امر آموزش قوانین و مقررات و مھارت عملی رانندگی با انواع موتورسیکلت به مھارت آموزان فعالیت می کند.
ب ـ آموزشگاه رانندگی پایه سوم: آموزشگاھی که در امر آموزش قوانین و مقررات و مھارت عملی رانندگی با وسایل نقلیه موتوری دارای حداکثر مجموع وزن و ظرفیت بار (٣/۵) تن یا حداکثر (٩) نفر سرنشین با احتساب راننده فعالیت می کند.
پ ـ آموزشگاه رانندگی پایه دوم: آموزشگاھی که در امر آموزش قوانین و مقررات و مھارت عملی با وسایل نقلیه موتوری دارای حداکثر مجموع وزن و ظرفیت بار (۶) تن یا حداکثر (٢۶) نفر سرنشین با احتساب راننده فعالیت می کند.
ت ـ آموزشگاه رانندگی پایه یکم: آموزشگاھی که در امر آموزش قوانین و مقررات و مھارت عملی رانندگی با وسایل نقلیه موتوری دارای مجموع وزن و ظرفیت بار بیش از (۶) تن یا بیش از (٢۶) نفر سرنشین فعالیت می کند.
ث ـ آموزشگاه رانندگی ویژه: آموزشگاھی که در امر آموزش قوانین و مقررات و مھارت عملی رانندگی، ھدایت و به کارگیری وسایل نقلیه عمرانی، صنعتی، کشاورزی و کارگاھی فعالیت می کند.
ج ـ مجتمع آموزش رانندگی: آموزشگاھی که در امر آموزش قوانین و مقررات و مھارت عملی رانندگی برای حداقل دو نوع گواھینامه فعالیت می کند.
تبصره١ـ آموزش ھای لازم برای فعالیت مدیر، مدرس و مربی توسط اتحادیه انجام خواھد شد.
تبصره٢ـ برگزاری آزمون ھا و نیز تأییدیه صلاحیت مدیر، مدرس و مربی بر عھده پلیس است.
ماده٣ـ آموزشگاه باید برای انجام آموزش ھای مربوط، دارای شرایط و تجھیزات زیر باشد:
الف ـ شرایط عمومی:
١ـ در اختیار داشتن حداقل یک کلاس مناسب آموزشی با مساحت (۴٠) مترمربع با ظرفیت حداکثر (٢۵) نفر، دفتر کار، سالن انتظار، نمازخانه و سرویس ھای بھداشتی مناسب مجموعاً به مساحت اعیانی حداقل (١٣٠) مترمربع زیربنای مفید در کاربری مرتبط و دارای ورودی و خروجی مجزا از توقفگاه (پارکینگ).
٢ـ مجھز بودن به تجھیزات اطفای حریق و کمک ھای اولیه.
٣ـ دارا بودن مدرس و مربیان واجد شرایط متناسب با خدمات مورد نیاز.
۴ـ دارا بودن رایانه و ملحقات جانبی برای انجام خدمات بر خط.
۵ ـ اخذ تأیید صلاحیت شدآمدی (ترافیکی) از پلیس با رعایت موارد زیر:
۵ ـ١ـ حداقل عرض معبر دسترسی به آن (١٢) متر باشد.
۵ ـ٢ـ فاصله آن تا تقاطع ھا و میادین واقع در معابر اصلی حداقل (١٠٠) متر باشد.
۵ ـ٣ـ فاصله آن تا توقفگاه (پارکینگ) اختصاصی آموزشگاه از (٢٠٠) متر تجاوز ننماید.
۶ ـ٣ـ رعایت حداقل فاصله به شعاع (١٠٠٠) متر تا آموزشگاه ھم نوع.
٧ـ٣ـ رعایت حریم حفاظتی امنیتی اماکن نظامی و انتظامی در شھرھا.
ب ـ شرایط اختصاصی:
١ـ آموزشگاه رانندگی موتورسیکلت:
١ـ١ـ در اختیار داشتن حداقل دو دستگاه دوچرخه، دو دستگاه موتورسیکلت برقی، دو دستگاه موتورسیکلت خودکار (اتوماتیک) با حجم موتور کمتر از ( (200CC ، دو دستگاه موتورسیکلت دندھ ای با حجم موتور کمتر از ( CC٢٠٠) ھمگی به صورت سالم و آماده به کار با تجھیزات ایمنی مناسب که مدل آنھا بیش از پنج سال از مدل سال پایین تر نباشد.
١ـ٢ـ در اختیار داشتن محلی آسفالت شده و محصور به مساحت حداقل (١٠٠٠) متر مربع برای آموزش عملی با ضوابط تعیین شده از سوی پلیس.
٢ـ آموزشگاه رانندگی پایه سوم:
٢ـ١ـ در اختیار داشتن حداقل (۶) خودروی آموزشی سالم آماده به کار، فاقد عیب و نقص که بیش از ھفت سال از مدل سال پایین تر نباشد.
٢ـ٢ـ در اختیار داشتن حداقل (١٠٠) متر توقفگاه (پارکینگ) اختصاصی متمرکز به صورت محصور و مسطح برای توقف وسایل نقلیه آموزشی.
٣ـ آموزشگاه رانندگی پایه دوم :
٣ـ١ـ در اختیار داشتن حداقل دو دستگاه کامیونت (لوری) و دو دستگاه مینی بوس آموزشی سالم آماده به کار که بیش از ده سال از مدل سال پایین تر نباشد.
٣ـ٢ـ در اختیار داشتن حداقل (٢٠٠) متر توقفگاه (پارکینگ) اختصاصی متمرکز به صورت محصور و مسطح برای توقف خودروھای آموزشی.
٣ـ٣ـ در اختیار داشتن معبر آموزشی ویژه وسایل نقلیه نیمه سنگین بر اساس ضوابط اعلامی.
٣ـ۴ـ دارا بودن کارگاه آموزش فنی با مساحت حداقل (۵٠) متر مربع با تجھیزات کمک آموزشی فنی و قطعات منفصله مورد نیاز، متناسب با نوع وسایل نقلیه آموزشی.
۴ـ آموزشگاه رانندگی پایه یکم:
۴ـ١ـ در اختیار داشتن حداقل دو دستگاه کامیون و دو دستگاه اتوبوس آموزشی سالم و آماده بکار به صورت دندھ ای که بیش از ده سال از مدل سال پایین تر نباشد.
تبصره ـ استفاده از کامیون و اتوبوس ھای بیش از ده سال ساخت تا سقف پانزده سال منوط به بازدید فنی کارشناس پلیس و تأیید آن می باشد.
۴ـ٢ـ در اختیار داشتن تپه و معبر آموزشی ویژه وسایل نقلیه سنگین برابر ضوابطی که پس از سه ماه از ابلاغ آیین نامه توسط پلیس اعلام می شود و (٢٠٠) متر محل توقف (پارک) اختصاصی.
۴ـ٣ـ دارا بودن کارگاه با مساحت حداقل (۵٠) متر مربع با تجھیزات کمک آموزشی فنی و قطعات منفصله مورد نیاز، متناسب با نوع وسایل نقلیه آموزشی.
۵ ـ آموزشگاه رانندگی ویژه:
۵ ـ١ـ در اختیار داشتن ماشین آلات عمرانی، صنعتی، کشاورزی و کارگاھی حسب نیاز.
۵ ـ٢ـ در اختیار داشتن توقفگاه و محل آموزشی با وسعت مناسب با نوع و تعداد وسایل نقلیه آموزشی خارج از مناطق مسکونی بر اساس ضوابط اعلام شده از سوی پلیس.
۵ ـ٣ـ دارا بودن کارگاه با مساحت حداقل (۵٠) متر مربع با تجھیزات کمک آموزشی فنی و قطعات منفصله مورد نیاز، متناسب با نوع وسایل نقلیه آموزشی.
ماده۴ـ شرایط فعالیت به عنوان مؤسس و مدیر آموزشگاه به شرح زیر است:
الف ـ تابعیت جمھوری اسلامی ایران.
ب ـ دارا بودن حداقل بیست و پنج سال سن.
پ ـ دارا بودن گواھی پایان خدمت و یا معافیت دایم یا موقت از خدمت دوره ضرورت.
ت ـ داشتن گواھینامه رانندگی معتبر و متناسب با نوع آموزشگاه (صرفاً برای مدیر).
ث ـ ارایه گواھی عدم اعتیاد به مواد مخدر و روانگردان.
ج ـ متأھل بودن.
چ ـ دارا بودن حداقل مدرک تحصیلی دیپلم برای مؤسس و حداقل مدرک تحصیلی کارشناسی برای مدیر.
ح ـ عدم سوء پیشینه موثر کیفری .
ماده۵ـ مدت اعتبار مجوز مدیر سه سال است و برای دورھ ھای سه ساله بعدی به شرط استمرار شرایط، قابل تمدید است.
تبصره ـ در صورت احراز فقدان یا از دست دادن یک یا چند مورد از شرایط مدیریت، مجوز مدیریت باطل و بی اعتبار می باشد.
ماده۶ـ پروانه کسب به نام مؤسس با اعتبار پنج ساله از سوی اتحادیه صادر می شود و به شرط استمرار شرایط مندرج در این آیین نامه، قابل تمدید برای دوره ھای متوالی پنج ساله می باشد.
تبصره١ـ مؤسس مکلف است ظرف دو ماه قبل از انقضای اعتبار پروانه کسب، درخواست کتبی خود را جھت تمدید پروانه کسب به اتحادیه تسلیم نماید.
تبصره٢ـ چنانچه مؤسس ظرف شش ماه پس از تاریخ صدور پروانه کسب، فعالیت آموزشگاه را در چھارچوب ضوابط تعیین شده آغاز ننماید، پروانه صادره باطل می گردد.
تبصره٣ـ پروانه کسب قابل واگذاری به سایر اشخاص نیست.
تبصره۴ـ تغییر مکان آموزشگاه به مکان دیگر با رعایت مفاد این آیین نامه بلامانع است.
تبصره۵ ـ در صورت فوت یا حجر مؤسس یا عدم توانایی که قادر به اداره آموزشگاه نباشد پس از صدور پروانه کسب، نماینده قانونی وی مکلف است ضمن اطلاع به اتحادیه ظرف سه ماه نسبت به انتقال پروانه کسب برابر ضوابط به شخص واجد شرایط اقدام نماید.
پس از انقضای این مھلت و عدم معرفی فرد جدید، تا تعیین تکلیف قانونی فعالیت آموزشگاه معلق می گردد.
تبصره۶ـ در صورت درخواست جابه جایی مکان آموزشگاه از سوی مؤسس به دلایل غیر ارادی ناشی از بروز حوادث غیر مترقبه و مانند آن، ادامه فعالیت آموزشگاه برای مدت حداکثر شش ماه در مکانی دیگر با تأیید اتحادیه در مکان واجد شرایط جدید بلامانع است.
ماده٧ـ مؤسس مکلف است درخواست تعطیلی موقت آموزشگاه را مشروط به اتمام دوره آموزش نظری و عملی مھارت آموزان ثبت نام شده خود به صورت کتبی به اتحادیه تسلیم نماید. اتحادیه می تواند مجوز تعطیلی موقت آموزشگاه را حداکثر به مدت یک سال صادر نماید که با درخواست مجدد برای یک سال دیگر قابل تمدید است.
تبصره ـ درصورت تعطیلی آموزشگاه بدون مجوز، اتحادیه به محض اطلاع مراتب را کتباً به مؤسس ابلاغ می نماید. مؤسس مکلف
است حداکثر ظرف پانزده روز پس از ابلاغ جھت تعیین تکلیف به اتحادیه مراجعه کند. در غیر این صورت پروانه آموزشگاه از درجه اعتبار ساقط می گردد.
ماده٨ ـ شرایط فعالیت به عنوان مدرس برای آموزش ھای نظری به شرح زیر است:
الف ـ دارا بودن مدرک کارشناسی یا مدرک دوره ھای آموزش فنی ـ حرفه ای یا دانشگاه علوم انتظامی در حوزھ ھای برنامھ ریزی حمل و نقل یا راه و ترابری، تصادفات، مکانیک خودرو و فوریت ھای پزشکی متناسب با عنوان و سرفصل ھای آموزشی و نوع آموزشگاه.
ب ـ کسب گواھی موفقیت در آزمون تخصصی پلیس.
تبصره ـ گواھی موضوع این بند با اعتبار سه ساله توسط پلیس صادر خواھد شد. مدت اعتبار کارت مدرسان در صورت استمرار شرایط مندرج در این آیین نامه و دستورالعمل مربوط قابل تمدید است. مدرسان مکلفند دو ماه قبل از انقضای اعتبار کارت نسبت به درخواست تمدید آن اقدام کنند.
پ ـ دارا بودن گواھی پایان خدمت یا معافیت دایم یا موقت از خدمت دوره ضرورت برای آقایان و غیرنظامیان.
ت ـ عدم سوء پیشینه مؤثر کیفری.
ث ـ عدم اعتیاد به مواد مخدر و روان گردان.
ماده٩ـ شرایط فعالیت به عنوان مربی به شرح زیر است:
الف ـ تابعیت جمھوری اسلامی ایران.
ب ـ دارا بودن حداقل سن بیست و سه سال و حداکثر سن شصت و پنج سال تمام.
پ ـ دارا بودن گواھینامه متناسب با وسیله نقلیه مربوط که از زمان دریافت آن حداقل دو سال سپری شده باشد.
ت ـ متأھل بودن برای آقایان.
ث ـ دارا بودن گواھی پایان خدمت و یا معافیت دایم یا موقت از خدمت دوره ضرورت برای آقایان.
ج ـ عدم سوء پیشینه مؤثر کیفری.
چ ـ اخذ گواھی سلامت جسمی و روانی از مراکز پزشکی مورد تأیید پلیس.
ح ـ عدم اعتیاد به مواد مخدر و روان گردان.
خ ـ دارا بودن حداقل مدرک تحصیلی دیپلم متوسطه.
تبصره١ـ در صورت احراز شرایط فوق، کارت مربی گری با اعتبار سه سال از سوی پلیس صادر خواھد شد و در صورت استمرار شرایط برای دوره ھای بعدی قابل تمدید است. مربیان مکلفند دو ماه قبل از انقضای اعتبار کارت نسبت به درخواست تمدید آن اقدام نمایند.
تبصره٢ـ شرط دارا بودن حداقل مدرک تحصیلی دیپلم متوسطه شامل مربیانی که قبل از تصویب این آیین نامه کارت مربی گری دریافت نمودھ اند، نمی شود.
ماده ١٠ـ پلیس موظف است محتوای برنامه آموزشی و مھارت آموزی در آموزشگاھ ھا را مشتمل بر سر فصل ھای زیر ظرف شش ماه از ابلاغ این آیین نامه تھیه و پس از تصویب وزیر کشور ابلاغ نماید:
الف ـ آموزش آیین نامه راھنمایی و رانندگی و سایر قوانین و مقررات مربوط.
ب ـ آموزش مفاھیم و رفتارھای فردی صحیح برای بھبود فرھنگ شدآمد (ترافیک)
و حفاظت محیط زیست.
پ ـ آموزش اصول ایمنی و روش ھای مقابله با خطر و کمک ھای اولیه.
ت ـ آموزش فنی اجزای وسیله نقلیه و کارکرد آن ھا و خصوصیات فیزیکی و عملکردی وسایل نقلیه.
ث ـ آموزش عملی رانندگی در شرایط متفاوت ترافیکی و محیطی به لحاظ زمان و مکان، آموزش مھارت ھای رانندگی تدافعی و ھمچنین آموزش عملی روش ھای مقابله با خطر در رانندگی.
تبصره١ـ آموزشگاه ھای رانندگی گواھینامه ھای پایه دوم و یکم، علاوه بر موارد یاد شده در این ماده، باید نسبت به آموزش رفتار با مسافر، رفتارھای اجتماعی، شرایط و ضوابط حمل و نقل کالا به ویژه مھار بار، حمل و نقل مواد خطرناک و سایر اطلاعات مورد نیاز در رانندگی با وسیله نقلیه عمومی نیز اقدام نمایند.
تبصره٢ـ پلیس موظف است برنامه آموزشی مصوب را به آموزشگاه ھای رانندگی ابلاغ نموده و بر حسن اجرای آن نظارت کند.
تبصره٣ـ آموزشگاه ھا موظفند مھارت آموزان واجد شرایط برای دریافت گواھینامه رانندگی را بر اساس برنامه آموزشی موضوع این ماده و متناسب با نوع گواھینامه مورد درخواست آموزش دھند.
تبصره۴ـ ساعات مجاز برگزاری دروس مربوط به آموزش ھای نظری در ھر روز حداکثر شش ساعت می باشد.
ماده١١ـ آموزشگاه ھا مکلفند پس از پایان دوره آموزشی نسبت به صدور گواھی آموزش به نام متقاضی اقدام نمایند.
تبصره١ـ عدم شرکت در دوره آموزشی نظری آموزشگاه ھای رانندگی مانع از شرکت مھارت آموزان در آزمون اخذ گواھینامه رانندگی نخواھد بود اما گذراندن دوره آموزش عملی برای مھارت آموزان الزامی است.
تبصره٢ـ پلیس موظف است محتوای برنامه آموزشی و مھارت آموزی را به شیوه ھای مختلف از جمله از طریق سامانھ ھای الکترونیکی در اختیار مھارت آموزان قرار دھد.
ماده١٢ـ آموزشگاھ ھا نمی توانند مھارت آموزان را در محدودھ ھا و راھ ھایی که پلیس غیر مجاز بودن آموزش رانندگی در آنھا را کتباً به آنان ابلاغ می نماید، آموزش دھند.
ماده١٣ـ مسئولیت ھدایت و کنترل وسیله نقلیه آموزشی در حین آموزش در حدود وظایف و اختیارات تعیین شده برای مربیان بر عھده مربی است.
ماده١۴ـ چنانچه مؤسس، مدیر یا مربی، ھر یک از شرایط تأ سیس یا فعالیت مندرج در این آیین نامه را از دست بدھد، مراتب ظرف یک ھفته از طریق راھنمایی و رانندگی حسب مورد به ھر یک از آنان ابلاغ می گردد. موارد ابلاغی به مدیر یا مربی، به مؤسس آموزشگاه نیز ابلاغ می گردد. مؤسس یا مدیر یا مربی موظف است ظرف پانزده رو ز از تاریخ ابلاغ، نسبت به ارایه اسناد و مدارک مثبته مبنی بر وجود شرایط اعلام شده و یا رفع نواقص به مرجع مذکور اقدام نماید. در صورتی که ظرف مدت تعیین شده، اقدامی از سوی آنھا به عمل نیاید اتحادیه و پلیس حسب مورد می تواند نسبت به لغو مجوز مربوط اقدام کند.
تبصره١ـ در صورت اعتراض نسبت به لغو مجوز مربوط، معترض در ھر مرحله می تواند به مراجع قضایی مراجعه کند.
تبصره٢ـ درصورتی که تخلفات مزبور عنوان یکی از جرایم مندرج در قوانین جزایی را داشته باشد، پلیس مکلف است مراتب را برای رسیدگی به اصل جرم به مراجع قضایی ذی صلاح منعکس نماید.
ماده١۵ـ نرخ آموزش ھای موضوع این آیین نامه در صورت لزوم به صورت سالانه توسط کمیسیون ھای نظارت مراکز استان ھا و شھرستان ھا تعیین و ابلاغ می گردد.
ماده١۶ـ آن دسته از آموزشگاھ ھایی که قبل از تصویب این آیین نامه پروانه تأسیس اخذ نموده و برای تمدید پروانه، واجد شرایط مندرج در این آیین نامه نمی باشند مکلفند ظرف سه سال پس از ابلاغ این آیین نامه، ضوابط موضوع این آیین نامه را کسب نمایند، در غیر این صورت پروانه فعالیت آموزشگاه از سوی اتحادیه لغو خواھد شد.
تبصره ـ تغییر مکان آموزشگاھ ھای موضوع این ماده مستلزم رعایت شرایط مربوط به مکان آموزشگاه مطابق این آیین نامه می باشد.
ماده١٧ـ رسیدگی به تخلفات صنفی آموزشگاه ھای رانندگی بر اساس قانون نظام صنفی و رسیدگی به تخلفات مربوط به آزمون ھا نیز طبق قوانین و مقررات مربوط توسط پلیس انجام می شود.
ماده١٨ـ نظارت بر حسن اجرای این آیین نامه در موارد مرتبط با امور صنفی بر عھده اتحادیه و در مواردی که تکالیفی برای پلیس وضع شده است بر عھده پلیس می باشد.
ماده١٩ـ تصویب نامه شماره ۶۵٨٠۶/ت ٣٠۶٠٨ھـ مورخ ١٣٨٣/١٢/١۵ و اصلاحات بعدی آن لغو می شود.
معاون اول رئیس جمھور ـ اسحاق جھانگیری