آیین‌نامه اجرایی
آموزشگاههای تعلیم رانندگی
1362.01.21 - 23492 - 1362.04.02 - 31
&بودجه - راهنمائی و رانندگی - سازمانهای دولتی - نظام صنفی
&وزارت کشور
هیأت وزیران در جلسه مورخ 1362.1.21 بنا به پیشنهاد شماره 17506.6.24 مورخ
1361.8.27 وزارت کشور، آیین‌نامه اجرایی آموزشگاههای تعلیم‌رانندگی را به شرح زیر
تصویب نمودند.
آیین نامه اجرایی آموزشگاههای تعلیم رانندگی
فصل اول - ردیف
ماده 1 - اصطلاحات و جملاتی که در آیین‌نامه بکار برده شده دارای معانی زیر
می‌باشد.
1 - آموزشگاه تعلیم رانندگی - موسسه‌ای است که براساس مقررات این آیین‌نامه تاسیس
و از متقاضیان ثبت‌نام نموده و آموزشهای رانندگی را در محلهای تعیین‌شده به آنان
تعلیم می‌دهد.
2 - موسس آموزشگاه تعلیم رانندگی - شخص حقیقی یا حقوقی است که منحصراً به منظور
تعلیم رانندگی پروانه اخذ نموده است.
تبصره - موسس می‌تواند مدیریت آموزشگاه را هم به عهده بگیرد.
3 - مدیر آموزشگاه تعلیم رانندگی - شخصی است که برای اداره امور داخلی آموزشگاه
تعیین می‌شود.
4 - مربی آموزشگاه تعلیم رانندگی - شخصی است که به هنرآموزان عملی و آموزش فنی و
تئوری تعلیم می‌دهد.
5 - هنرآموز - کسی که برای فراگرفتن فن رانندگی در آموزشگاه تعلیم رانندگی ثبت‌نام
می‌نماید.
6 - اتومبیل تعلیماتی - اتومبیلی است که دارای علایم مشخصه، مندرج در این
آیین‌نامه بوده و به وسیله آن به هنرآموزان آموزشگاه تعلیم رانندگی آموزش
داده‌می‌شود.
فصل دوم - نوع و شرایط آموزشگاههای تعلیم رانندگی
ماده 2 - آموزشگاه تعلیم رانندگی درجه یک باید دارای تجهیزات زیر باشد.
1 - حداقل پانصد متر مربع زمین محصور و آسفالته جهت پارکینگ اتومبیلهای آموزشگاه
با در ورود و خروج مناسب اتومبیل و احداث تاسیسات زیر.
الف - کلاس آموزش آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی
ب - کلاس آموزش فنی مجهز به قطعات منفصه اتومبیل (موتور - گیربکس - دیفرانسیل و
غیره).
ج - دفتر کار مناسب
د - دستشویی و توالت
2 - محلی برای آموزش تپه که به نظر افسر کاردان فنی مناسب تشخیص داده شده و حسب
مورد از طرف مالک یا اهالی یا سایر مراجع ذینفع مورد اعتراض‌نباشد.
3 - حداقل ده دستگاه اتومبیل سواری تعلیماتی که بیش از 5 سال از مدل سال عقب‌تر
نباشد و 5 دستگاه کامیون با ظرفیت بارگیری حداقل 5 تُن و شش دنده یا‌اتوبوس
تعلیماتی که بیشتر از 7 سال از مدل سال عقب‌تر نباشد در تهران، و در سایر استانها
و شهرستانها تعداد وسایط نقلیه مذکور با نظر هیأتی به انتخاب رییس‌شهربانی استان
در مرکز استان تعیین می‌گردد که در هر حال از سه دستگاه سواری و دو دستگاه کامیون
یا اتوبوس کمتر نخواهد بود.
تبصره - در بخشها پروانه تاسیس آموزشگاه رانندگی درجه یک داده نمی‌شود.
ماده 3 - آموزشگاههای تعلیم رانندگی درجه 2 باید دارای تاسیسات و تجهیزات زیر
باشد.
1 - در شهرها چهار صد متر مربع و در بخشها سیصد متر مربع زمین محصور و آسفالته جهت
احداث تاسیسات و پارکینگ اتومبیلهای آموزشگاه با در ورود و‌خروج مناسب برای
اتومبیل.
2 - شرایط مندرج در قسمتهای الف، ج و د بند 1 ماده 2
3 - در تهران 10 دستگاه اتومبیل سواری تعلیماتی که بیشتر از 5 سال از مدل سال
عقب‌تر نباشد و در سایر استانها و شهرستانها و بخشها این تعداد با نظر هیأت‌مذکور
در بند 3 ماده 2 تعیین می‌شود بطوری که از سه دستگاه اتومبیل سواری کمتر نباشد.
ماده 4 - شرایط موسس و مدیر آموزشگاه
1 - حداقل سن 25 سال تمام و متاهل باشد.
2 - عدم پیشینه کیفری و دارا بودن حُسن شهرت به تایید مقامات شهربانی.
3 - عدم ابتلاء به بیماریهای مسری و عدم اعتیاد به مواد مخدر و الکل به گواهی پزشک
معرفی شده از سوی شهربانی.
4 - لزوم اشتغال منحصر و تمام‌وقت مدیر برای اداره امور آموزشگاه.
5 - حداقل دیپلم متوسطه برای مدیر و پنجم ابتدایی برای موسس در صورتی که شخص حقیقی
باشد.
6 - دارا بودن گواهینامه پایه یکم برای مدیر یا موسس آموزشگاه درجه یک (در صورتی
که شخص حقیقی باشد) و گواهینامه پایه دوم برای مدیر و موسس‌آموزشگاه درجه دوم.
ماده 5 - اتومبیلهای تعلیماتی باید دارای تجهیزات و مدارک لازم مشخصه زیر باشد.
1 - دو کلاج و دو ترمز و دو آئینه در داخل اتومبیل.
2 - بیمه شخص ثالث
3 - برگ معاینه معتبر
4 - قید نام آموزشگاه در دو طرف بدنه اتومبیل
5 - اطراف اتومبیل (روی در و گلگیر) به عرض 20 سانتیمتر با نوار سیاه و سفید
(شطرنجی) مشخص گردد.
6 - نصب عمودی تابلو آموزشگاه با زمینه زرد روی سقف اتومبیل.
7 - نصب تابلویی به شکل مثلث متساوی‌الاضلاع با زمینه قرمز روی سپرهای جلو و عقب
اتومبیل که روی آن عبارت (احتیاط - تحت تعلیم) نوشته شده باشد.
8 - حداقل موتور اتومبیل چهار سیلندر.
تبصره - شهربانی مراکز استان و راهنمایی تهران می‌توانند از مالکین اتومبیلهای
تعلیماتی بخواهند اتومبیلهای خود را به رنگهای مشخص و یکنواخت درآورند.
ماده 6 - شرایط مربی تعلیم رانندگی
1 - حداقل سن به ترتیب برای آموزش هنرآموزان پایه یکم و دوم 26 و 23 سال تمام.
2 - گذشت حداقل 2 سال از تاریخ صدور گواهینامه پایه یکم و پایه دوم.
3 - عدم سوء‌پیشینه کیفری و دارا بودن حُسن شهرت به تایید مقامات شهربانی
4 - تأهل
5 - سواد خواندن و نوشتن
6 - گواهینامه مخصوص مربی‌ها برای تعلیم هر نوع وسیله‌نقلیه.
7 - عدم ابتلاء به امراض مسری و عدم اعتیاد به مواد مخدر و الکل و عدم هرگونه نقص
عضو به گواهی پزشک متعمد شهربانی.
تبصره 1 - رعایت بند 1 و 2 و 5 برای مربیان آیین‌نامه فنی، الزامی نبوده، لکن
میزان اطلاعات آنها باید مورد تایید موسس و مدیر آموزشگاه باشد.
تبصره 2 - آموزش هنرآموزان زن، باید توسط مربیان زن انجام گیرد.
ماده 7 - راهنمایی و رانندگی با اخذ مدارک لازم (عکس، فتوکپی شناسنامه و اصل
گواهینامه رانندگی و معرفی نامه آموزشگاه و غیره) کارت مخصوص برای‌مربی صادر
می‌نماید که اعتبار آن 3 سال بوده و قابل تمدید است و مربی باید هنگام تعلیم آن را
همراه داشته باشد.
تبصره - مربیانی که فعلاً مشغول به کار هستند باید از تاریخ تصویب تحت شرایط این
آیین‌نامه ظرف مدت شش ماه کارت مربیگری اخذ نمایند.
ماده 8 - شرایط صدور پروانه آموزشگاههای تعلیم رانندگی
1 - مراجعه موسس به نزدیکترین واحد راهنمایی و رانندگی که دارای کاردان فنی باشد و
کسب موافقت کتبی مقامات انتظامی و راهنمایی و شهرداری برای‌ایجاد آموزشگاه در محل
موردنظر.
2 - تاسیس آموزشگاه و اخذ پروانه ظرف مدت 9 ماه از تاریخ اعلام موافقت کتبی مقامات
مذکور در بند 1، این مهلت فقط سه ماه قابل تمدید است.
3 - مالکیت یا اجاره‌نامه یا واگذاری رسمی مکان آموزشگاه و مالکیت حداقل تعداد
اتومبیلهای لازم برای آموزشگاه مندرج در این آیین‌نامه به نام موسس باشد.
4 - معرفی مدیری که واجد شرایط مربوطه باشد(مسئولیت مدیریت آموزشگاه در غیاب مدیر
به عهده موسس می‌باشد).
5 - تسلیم اصل اسناد محل آموزشگاه و اتومبیلها به راهنمایی و رانندگی محل.
6 - معرفی اتومبیلهای تعلیماتی که بیمه شده باشد.
7 - معرفی مربیان آموزشگاه که حائز شرایط مندرج در ماده 6 بوده و به استخدام
آموزشگاه درآمده باشد.
ماده 9 - راهنمایی و رانندگی موظف است در صورت موافقت قبلی با ایجاد آموزشگاه در
محل موردنظر، مدارک مذکور در ماده 6 را اخذ و پس از مشاهده محل‌آموزشگاه و
اتومبیلهای تعلیماتی و مدارک مدیر آموزشگاه و مربیان معرفی شده پروانه صادر و در
صورت وجود نقص، تذکرات لازم را برای رفع آن کتباً اعلام‌نمایند.
تبصره 1 - تاسیس آموزشگاههای تعلیم رانندگی متعدد توسط شخص حقیقی و یا حقوقی در
نقاط مختلف کشور با رعایت شرایط این آیین‌نامه بلامانع است.
تبصره 2 - صدور پروانه تاسیس برای آموزشگاههای تعلیم رانندگی دولتی و موسسات
وابسته به آن الزامی نبوده لیکن آموزشگاههای مذکور، مکلف به رعایت‌مواد 5 و6 14
این آیین‌نامه می‌باشند.
ماده 10 - آموزشگاههای تعلیم رانندگی موجود که دارای پروانه می‌باشند باید ظرف
مدت یک سال از تاریخ تصویب این آیین‌نامه وضع خود را با شرایط مندرج‌در این
آیین‌نامه تطبیق داده و پروانه جدید اخذ نمایند. در غیر این صورت از ادامه کار
آنان جلوگیری خواهد شد.
ماده 11 - تمدید پروانه آموزشگاههای رانندگی هر سه سال یک بار توسط مرجع
صادرکننده و با احراز شرایط مندرج در ماده 8 انجام می‌گیرد.
ماده 12 - مدیر آموزشگاه موظف است قرارداد منعقده با هنرآموز اعم از ساعتی یا
دوره‌ای را در دو نسخه تنظیم نموده و یک برگ ان را در دفتر آموزشگاه‌نگهداری و
نسخه دوم را تسلیم هنرآموز نماید.
همچنین مکلف است نام و مشخصات هنرآموز را با ذکر ساعت و تاریخ تنظیم و نام مربی
در دفتر جداگانه ثبت نماید.
ماده 13 - واگذاری آموزشگاههای تعلیم رانندگی به هر عنوان به اشخاص دیگر با تغییر
مکان آنها تابع شرایط این آیین‌نامه بوده و با نظر مرجع صادرکننده پروانه‌انجام
می‌گیرد.
ماده 14 - راهنمایی و رانندگی می‌تواند در شهرها - خیابانهای مخصوصی را برای
تعلیم رانندگی ممنوع اعلام نماید.
ماده 15 - تعداد آموزشگاههای تعلیم رانندگی در هر شهرستان در صورت نیاز در سال یک
بار در کمیسیونی مرکب از فرماندار و نمایندگان شهربانی و دادگستری‌و شورای محلی و
اداره کار و امور اجتماعی و اتحادیه آموزشگاههای رانندگی (در صورت تاسیس) تعیین
می‌گردد.
ماده 16 - نرخ آموزش عملی رانندگی و فنی و آیین‌نامه به ازاء هر ساعت و یا مقطوعاً
تا زمان اخذ گواهینامه تحت نظر هیأتی مرکب از نمایندگان استانداری،دادگستری -
شهرداری - شهربانی - کمیته امور صنفی - اداره بازرگانی و اتحادیه آموزشگاههای
تعلیم رانندگی (در صورت تاسیس) تعیین می‌گردد.
ماده 17 - تخلف از هر یک از موارد این آیین‌نامه که در قانون اخذ جرایم و سایر
محلقات آن پیش‌بینی نشده باشد به آموزشگاه مربوطه اعلام می‌گردد تا حداکثر‌ظرف مدت
2 ماه نسبت به رفع آن اقدام نماید در غیر این صورت برای بار اول موجب تعطیل
آموزشگاه به مدت 15 روز و برای بار دوم به مدت یک ماه خواهد‌بود و در صورت تکرار
پروانه آموزشگاه از طرف واحد صادرکننده لغو و از ادامه کار آن جلوگیری به عمل
خواهد آمد.
ماده 18 - با توجه به مقررات قانون لغو مالکیت اراضی و آیین‌نامه اجرایی آن به
منظور امکان خرید یا واگذاری زمین مورد احتیاج متقاضیان، مراجع ذیربط‌موجبات
قانونی این اقدام را فراهم خواهند نمود.
میرحسین موسوی - نخست‌وزیر